فراخوانی شعر کهن در رمان پسامدرن "مردِ تشویشِ همیشه" از محمد ایوبی | ||
| ادبیات پارسی معاصر | ||
| مقاله 1، دوره 12، شماره 1، تیر 1401، صفحه 3-26 اصل مقاله (270.8 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/copl.2022.41357.3765 | ||
| نویسندگان | ||
| آسنا ابدالی* 1؛ جهانگیر صفری2؛ ابراهیم ظاهری3 | ||
| 1دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد | ||
| 2استاد تمام گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد | ||
| 3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهرکرد | ||
| چکیده | ||
| چکیده فراخوانی اشعار کهن در رمانهای معاصر فارسی، با توجه به سبک داستان و مکتب مورد نظر نویسنده، کارکردی متفاوت دارد؛ چنان‌که در رمانهای پسامدرن فارسی از اشعار کهن فارسی برای ایجاد عدم انسجام، زمان‌پریشی و دگرگونی در شخصیت‌های تاریخی استفاده شده است. با توجه به این نکته، هدف از پژوهش حاضر، بررسی کارکرد و نقش بازتاب اشعار کهن در رمان "مرد تشویش همیشه" از محمد ایوبی با روش اسنادی است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد ایوبی با استفاده از این شگرد در رمان، چندصدایی ایجاد کرده و با به کار بردن اشعار خاصی از شاهنامه، شخصیتی درمانده و ناامید از فردوسی به تصویر کشیده است. همچنین استشهاد شخصیت‌هایی چون بیژن به شعر منوچهری و فردوسی به شعر حافظ و سعدی، نوعی زمان‌پریشی در داستان به دنبال داشته و جنبۀ داستانی بودن رمان برجسته شده است. همچنین ایوبی با انتخاب اشعار حاشیه‌ای دربارۀ زندگی فردوسی، مسائل کم اهمیت‌تر از زندگی او را در تاریخ ادبی مهم جلوه داده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: "؛ مرد تشویش همیشه"؛ پست مدرن"؛ شعر کهن"؛ عدم انسجام"؛ "؛ درونمایۀ وجودشناسانه" | ||
| مراجع | ||
|
اخوت، احمد؛ (1371) ساختار و تأویل متن، تهران: آگه، چاپ هشتم.
ایوبی، محمد (1388) مرد تشویش همیشه، تهران: افراز.
باختین، میخاییل (1383) زیبایی شناسی و نظریۀ رمان، ترجمۀ آذین حسنزاده، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات هنری.
بزرگ بیگدلی، سعید، سیدعلی قاسمزاده (1389) «عمدهترین جریانهای رماننویسی معاصر در انعکاس روایتهای اسطورهای»، فصلنامه تخصصی پیک نور زبان و ادبیات فارسی، سال اول، شمارۀ اول، صص51-77.
بهار، محمدتقی (1376) سبکشناسی؛ تاریخ تطوّر نثر فارسی، ج 2، چاپ نهم، نشر: انتشارت بدیهه.
بیان طاهره، صادق، رضا صادقی شهپر و قهرمان شیری (1398) «تحلیل مدرنیستی رمان «زیر چتر شیطان»، متن پژوهی ادبی (زبان و ادب پارسی)، دورۀ 23، شماره 82، صص 89-114.
تدینی، منصوره (1388) پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران: مروری بر مهمترین نظریههای پسامدرنیستی و بازتاب آن در داستان معاصر ایرانی، تهران: علم.
پاینده، حسین (1393) داستان کوتاه در ایران(داستان-های پسامدرن)، چاپ سوم، تهران: انتشارات نیلوفر.
جعفری کمانگر، فاطمه (1397) «تحلیل پسامدرنیسم چندجانبۀ رمان «صورتکهای تسلیم» با تأکید بر فراداستان تاریخنگارانه»، پژوهشنامۀ مکتبهای ادبی، سال دوم، شمارۀ سوم،صص 162-190.
حافظ، شمسالدین محمد (1377) دیوان غزلیات، به کوشش خطیب رهبر، چاپ سی و یکم، تهران، صفی علیشاه.
حسن، ایهاب (1387) ادبیات پسامدرن؛ به سوی مفهوم پسامدرنیزم، تدوین و ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
خالقی مطلق، جلال (1386) «فردوسی»، ترجمۀ سجاد آیدنلو، فصلنامه نامه انجمن، شماره بیست و پنج، صص177-206.
خیام نیشاوری، محمدبن عمر(1354) رباعیات خیام، به تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
زرینکوب، عبدالحسین (1381) نامور نامه: در مورد فردوسی و شاهنامه، تهران: سخن.
------------------ (1369) «آفریدگار رستم»، ادبستان فرهنگ و هنر، شمارۀ دوازده، صص 58-61.
سعدی، مصلحالدین (1359) بوستان سعدی (سعدی نامه)، تصحیح و توضیح: غلامحسین یوسفی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سهامی خوارزمی.
سلیمی کوچی، ابراهیم، محسن رضائیان (1394) بینامتنیّت و معاصرسازی حماسه در «شب سهرابکشان» بیژن نجدی، متنپژوهی ادبی، شمارۀ 63، صص 147-160.
صادقی، معصومه (1391) بررسی و تحلیل تأثیر آشنایی با ادبیات کلاسیک فارسی در داستان نویسی معاصر (با نگاهی به رمانهای سووشون، جای خالی سلوچ و آتش بدون دود)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
صفا، ذبیح الله (1369) تاریخ ادبیات در ایران، چاپ دهم، تهران: انتشارات فردوس.
فردوسی، ابوالقاسم (1385) شاهنامۀ فردوسی، ویرایش فریدون جنیدی، ج 1-5، تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ.
------------- (1385) شاهنامۀ فردوسی، به کوشش دکتر سعید حمیدیان؛ متن کامل براساس چاپ مسکو، چاپ هفتم، تهران: نشر قطره.
----------- (1366) شاهنامۀ فردوسی، به کوشش جلال خالقی مطلق و مقدمه احسان یارشاطر، جلد 1: ایالات متحدۀ آمریکا: نیویورک.
فروزانفر، بدیع الزمان (1387) سخن و سخنوران، تهران: زوّار.
کریمی، یوسف (1389) روانشناسی شخصیّت، ویراست سوم، چاپ چهاردهم، تهران: مؤسسۀ نثر و ویرایش.
لوئیس، بری (1383) مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان؛ پسامدرنیسم و رمان، گزینش و ترجمه حسین پاینده، تهران: روزنگار.
مکاریک، ایرناریما (1384) دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر؛ ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه، چاپ دوم.
------، لیندا هاچن، پتریشا وُ ... (1393) مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، گزینش و ترجمۀ حسین پاینده، ویراست دوم، تهران: نیلوفر.
منوچهری دامغانی، ابوالنجم احمدبن قوس (1338) دیوان استاد منوچهری دامغانی، به کوشش محمد دبیر سیاقی، چاپ دوم، تهران: سپهر.
مولوی، جلال الدین محمد (1376) کلیات شمس تبریزی، به کوشش بدیع الزمان فروزانفر، چاپ چهاردهم، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
نظامی گنجوی، جمال الدین ابومحمد الیاس (1316) شرفنامه، به کوشش وحید دستگردی، تهران: مطبعه ارمغان.
نوبخت، محسن (1391) «چندصدایی و چندشخصیتی در رمان پسامدرن ایران با نگاهی به رمان اسفار کاتبان از ابوتراب خسروی»، زبانشناخت؛ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شمارة دوم، صص 85 -120.
هدایت، رضاقلی خان (1382) مجمع الفصحا، به کوشش مظاهر مصفا، ج2، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.
یزدانجو، پیام (1381) ادبیات پسامدرن، تدوین و ترجمۀ پیام یزدانجو، ویرایش دوم، تهران: مرکز.
--------- (1379) ادبیات پسامدرن، گزینش و ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.
منابع وب سایتی:
آذرپناه، آرش، تاریخ دسترسی (9 خرداد 1401)، «بررسی اله‌مان‌های ادبیات کلاسیک در آثار محمد ایوبی موضوع مهمی است»، خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»isna.ir/news/khouzestan-21477. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 540 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 319 |
||