شگردهای فکرورزی در داستانهای فرهاد حسنزاده بر پایة نظریة لیپمن (مطالعة موردی: داستانهای گروه سنی الف، ب و ج) | ||
تفکر وکودک | ||
مقاله 8، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، اسفند 1400، صفحه 181-211 اصل مقاله (277.03 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/fabak.2022.6926 | ||
نویسندگان | ||
فرحناز حیدرینسب1؛ میرجلالالدین کزازی* 2؛ خلیل بیگزاده3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
3دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
فکرورزی در نگاه صاحبنظران برنامه «فلسفه برای کودکان» مهارتی آموزشی است که فکرورزی کودکان و نوجوانان را با شرایط تحت کنترل فراهم میآورد و داستان ابزاری چند وجهی است که میتواند توانایی شناختی، عاطفی و اجتماعی کودک را غیر مستقیم پرورش دهد. پژوهش پیشروی چگونگی بسندگی و بسامد گونههای فکرورزی فلسفی خلّاق، مراقبتی و انتقادی را در داستانهای کودکانة گروه «الف، ب و ج» فرهاد حسنزاده و توانش و قابلیت پرورش فکرورزی فلسفی آنها را در کودکان بر پایة برنامة فبک در انگارة لیپمن با رویکردی توصیفی- تحلیلی بررسی کردهاست. دستاورد پژوهش نشان میدهد، بسندگی و بسامد فکرورزی فلسفی خلّاق در داستانهای مورد مطالعه با مولفههای استدلال و آزموننگری، نوآوری در رفتار بیشترین بسامد را در این مهارت دارد. تفکرورزی انتقادی با مؤلفۀ دیگر اصلاحی و حساسیت به متن و تفکر مراقبتی با مؤلفۀ رشد مهارت تفکر مسئولانه در ردههای بعدی هستند. وجود این مؤلفهها و نیز تکنیک زبانی و ادبی داستانها سبب توانش و قابلیت ایدههای عملگرایانۀ «اجتماع پژوهشی» برنامة فبک در قصههای مورد پژوهش است. | ||
کلیدواژهها | ||
داستانهای کودکانه؛ فرهاد حسنزاده؛ شگردهای فکرورزی؛ متیو لیپمن | ||
مراجع | ||
ابراهیمی لامع، مهدی. (1391). «کارکرد داستانهای فانتزی در ادبیات کودکان». کتاب ماه کودک و نوجوان، دوره 15، شماره 177: 58-53. اکبری، احمد. جاویدی کلاته جعفرآبادی، طاهره. شعبانی ورکی، بختیار و تقوی، محمد. (1391). «فلسفه برای کودکان (p4c)، مضامین فلسفی در داستانهای متون کلاسیک ادب فارسی»، تفکر و کودک، سال3، شماره 2: 25-1. اکبری، احمد و مسعودی، جهانگیر. (1393). «فلسفه برای کودکان: رویکردهای تربیت دینی به آموزش فکرورزی»، پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت، دوره 4، شماره2: 136-117. بتلهایم، برونو.(1381). افسون و افسانهها، ترجمۀ اختر شریعتزاده، تهران: نشر هرمس. برک، لورا. (1387). روانشناسی رشد از لقاح تا کودکی، ترجمۀ یحیی سید محمدی، ج 1، تهران: ارسباران. بهرامی، فرزانه. معاضدیان، آمنه و حسینی، سیدعلی. (1392). «اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله و تصمیمگیری بر کاهش نگرش مثبت وابستگان به مواد افیونی»، اعتیاد پژوهی، دوره 7، شماره25: 72- 57. پاینده، حسین (1385). درآمدی بر ادبیات (1)، ترجمه هادی آقایانی، تهران: حقوق اسلامی. چالاک، سارا؛ مرادی، ایوب و خالدیان، محمد. (1397). «تأثیر قصهگویی و داستانگویی به سبک ادبی (داستانهای کلیله و دمنه) بر پرورش خلاقیت و کاهش خشم کودکان»، روانشناسی اجتماعی، دوره 12، شماره 47: 25- 11. حسنزاده، فرهاد. (1397الف). گروه 1+5 (مردی که خودش را پیدا کرد)، تهران: نشر افق حسنزاده، فرهاد. (1397ب). گروه 1+5 (بیز... بیز... بیزنس)، تهران: نشر افق حسنزاده، فرهاد. (1397 ج). گروه 1+5 (جنازه با اجازه)، تهران: نشر افق. حسنزاده، فرهاد. (1397 د). گروه 1+5 (جشن تولد پر دردسر)، تهران: نشر افق. حسنزاده، فرهاد. (1398 الف). شام سرد شد کوتیکوتی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. حسنزاده، فرهاد. (1398ب). دنیا رو بلرزون کوتیکوتی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. حسنزاده، فرهاد. (1399 الف). چتری با پروانههای سفید، تهران: انتشارات فاطمی. حسنزاده، فرهاد. (1393 الف). من+ شیمپالو+ جیجور(خواننده نسل جوان، شیمپالو؟)، تهران: نشر چکه. حسنزاده، فرهاد. (1393ب). من+ شیمپالو+ جیجور(عید شما مبارک، شیمپالو؟)، تهران: نشر چکه. حسنزاده، فرهاد. (1395). قصه درختی که خوابش میآمد، تهران: پیدایش. حسنزاده، فرهاد. (1399ب). آقا رنگی و گربه ناقلا، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. حسنزاده، فرهاد. (1398ج). بعضی از شیرها را باید بست؛ بعضیها را باید خورد، تهران: شرکت انتشارات فنی ایران. حسنزاده، فرهاد. (1395). همان لنگه کفش بنفش، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. خسرونژاد، مرتضی. (1384). معصومیت و تجربه؛ درآمدی بر فلسفۀ ادبیات کودک، تهران: مرکز. راس، آلن. (1382). روانشناسی شخصیت، ترجمۀ سیاوش جمالفر، تهران: روان. زایپس، جک. (1386). هنر قصهگویی خلاق، ترجمه مینو پرنیانی، تهران: رشد. ستاری، علی. (1391). «بررسی و نقد برنامۀ فلسفه برای کودکان از منظر حکمت متعالیه»، تفکر و کودک، دوره 3، شماره2: 106- 83. مرعشی، سیدمنصور؛ پاکسرشت، محمدجعفر؛ باقری، خسرو و سپاسی، حسین. (1385). «بررسی تأثیر اجتماع پژوهشی در برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش مهارتهای استدلال دانشآموزان پسر پایه سوم راهنمایی مدرسه نمونه دولتی اهواز». مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شید چمران اهواز، دوره 13، شماره2: 54-31. شریفی اسدی، محمدعلی. (1387). «نگاهی به آموزش فلسفه برای کودکان در ایران و چالشهای فراروی آن»، معارف عقلی، شماره 10: 114-95. شفیعآبادی، عبدالله. (1385). نظریههای مشاوره و رواندرمانی. تهران: مرکز دانشگاهی. شوشتری، اکرم. صفایی مقدم، مسعود و مرعشی، منصور. (1392). «مطالعه تطبیقی آراء تربیتی ژان پیازه و متیو لیپمن با تأکید بر برنامه آموزش فلسفه برای کودکان»، پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت، دوره 3. شماره1: 26-5. طارمیان، فرهاد. (1383). مهارتهای زندگی، تهران: تربیت. عظمتمدارفرد، فاطمه. نصرآبادی حسنعلی، بختیار و حیدری، محمدحسین. (1398). «بازخوانی داستانهای مثنوی بر مبنای مؤلفههای تفکر فلسفی و تدوین راهنمای داستانها برای استفاده در اجتماع پژوهشی»، تربیت اسلامی، دوره 14، شماره 28: 52-29. کم، فیلیپ. (1389). با هم فکر کردن (کندوکاوهای فلسفی برای کلاس)، ترجمه فرزانه شهرتاش و مژگان رشتچی، تهران: شهرتاش. گیدنز، آنتونی. (1384). جامعهشناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نی. قائدی، یحیی و سلطانی، منظر. (1390). «فلسفۀ ویتگنشتاین و برنامۀ فلسفه برای کودکان (p4c)»، تفکر و کودک، سال2، شماره 1: 107-91. قزل ایاغ، ثریا (1388). ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن، تهران: سمت. فخرایی، الهام (1389)، «فلسفه برای کودکان؛ گامی به سوی پیوند با جامعه»، تفکر و کودک، سال 1، شماره 1: 69-81. فیشر، رابرت. (1385). آموزش تفکر به کودکان، ترجمه مسعود صفایی مقدم و افسانه نجاریان، اهواز: رسش. لیپمن، متیو؛ شارپ، آن مارگارت و اس اسکانیان، فردریک. (1385). فلسفه در کلاس درس، ترجمه محمد زهیر باقری نوع پرست، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. میرصادقی، جمال. (1380). عناصر داستان، تهران: سخن. ناجی، سعید. (1393). کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان، ، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. یونسی، ابراهیم. (1384). هنر داستاننویسی، تهران: نگاه. Lipman, M.(2003).Thinking in education. Second edition. Combridge: Combridge University press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,283 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 502 |