بحث و نقد در باب کتاب آمار در علمسنجی و علم اطلاعات و دانششناسی | ||
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی | ||
دوره 24، شماره 2 - شماره پیاپی 116، شهریور 1403، صفحه 109-131 اصل مقاله (546.36 K) | ||
نوع مقاله: ترویجی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/crtls.2024.38880.2418 | ||
نویسنده | ||
مهدی شقاقی* | ||
استادیار، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در مقالۀ حاضر قصد بر آن است که کتاب آمار در علمسنجی و علم اطلاعات و دانششناسی تألیف پرویز نصیری و امیرحاجسلمانی که در سال 1396 توسط انتشارات سمت به جامعۀ علمی عرضه شده است با استفاده از روش نقد سنتی یا جدلی، به بحث و نقد گذاشته شود. نتایج بررسی کتاب حاکی از آن است که کتاب در برخی موارد شامل «بیان سادۀ مفاهیم آماری و کاربرد عملی آنها» نیست و خوانندۀ مستقل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا قادر به درک برخی مفاهیم، بهخصوص در بخش توزیعهای آماری، برآوردها و الگوی عاملی نیست و تنها مدرسان این درس میتوانند آن را برای دانشجویان قابل فهم سازند. بهعلاوه فاقد جامعیت است و برای نمونه جای آزمونهای ناپارامتریک، و برخی تحلیلهای پیشرفتۀ آماری مثل آنکووا، مانکووا، تحلیل مسیر و غیره خالی است و در عین حال آموزش نرمافزاری تحلیلهای آماری، آن طور که بایسته است آموزانده نشده است. با توجه به سایر ایرادها و توصیههای جزئی که در متن مقاله آمده است، میتوان کتاب حاضر را کتابی با طرح مقدماتی خوب برای توسعه و بهبود در آینده در نظر گرفت و آن را به یک کتاب پایه و همهپذیر ارتقاء داد. | ||
کلیدواژهها | ||
نقد سنتی؛ نقد جدلی؛ آمار در علمسنجی؛ آمار در علم اطلاعات؛ آزمونهای آماری؛ تحلیل آماری | ||
مراجع | ||
چالمرز، آلن فرانسیس (1387). چیستی علم؛ درآمدی بر مکاتب علمشناسی فلسفی. ترجمۀ سعید زیباکلام. چاپ هشتم. تهران: سمت.
سردار، ضیاءالدین (1387). شرقشناسی. ترجمۀ محمدعلی قاسمی. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فدائی، غلامرضا (1399). نقدی بر کتاب معرفتشناسی علمسنجی. پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، 20 (10)، 329-341.
فروند، ژولین (1393). نظریههای مربوط به علوم انسانی. ترجمۀ علیمحمد کاردان. چاپ ششم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی
فی، برایان (1383). پارادایمشناسی علوم انسانی. ترجمۀ مرتضی مردیها. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
مطهری، مرتضی (1363). نقدی بر مارکسیسم. تهران: صدرا.
نصر، سیدحسین (1391). معرفت و امر قدسی. ترجمۀ فرزان حاجی میرزائی. تهران: فرزان روز.
هویدا، علیرضا (1397). آمار و روشهای کمّی در کتابداری و اطلاعرسانی. ویراست دوم. تهران: سمت.
نصیری، پرویز و حاجسلمانی، امیر (1396). آمار در علمسنجی و علم اطلاعات و دانششناسی. تهران: سمت.
نصیری، پرویز، ضیائی، ثریا و مقدسزاده، باقر (1397). آمار در کتابداری و اطلاعرسانی (کارشناسیارشد علم اطلاعات و دانششناسی). تهران: دانشگاه پیام نور.
واگان، لیون (1384). روشهای آماری برای متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی: رویکرد کاربردی و ساده برای درک، استفاده و تفسیر علم آمار. ترجمۀ محمدرضا قانع و کیوان کوشا. ویراستۀ حمیدرضا حسنآبادی. چاپ اول. تهران: چاپار.
Budd, J. (2001). Knowledge and Knowing in Library and Information Science. First edition, London: The Scarecrow Press, Inc.
Cho, F. and Squier, R. K. (2008). Reductionism: Be Afraid, Be "Very" Afraid. Journal of American Academy of Religion, 76 (2), 412-417.
Dervin, B. (1992). From the mind’s eye of the user: The Sense-Making qualitative-quantitative methodology. In J. D. Glazier & R. R. Powel (Eds.), Qualitative research in information management (pp. 61–84). Englewood, CO: Libraries Unlimited.
Haack, S. (2009). The Growth of Meaning and the Limits of Formalism: In Science, In Law. Análisis Filosófico, 29 (1), 5-29.
Kaiser, M. I. (2011). The limits of reductionism in the life sciences. History and Philosophy of the Life Sciences, 33 (4), 453-476.
Kullenberg, C. (2012). The Quantification of Society; A Study of a Swedish Research Institute and Survey-based Social Science. Sweden, Gothenburg: University of Gothenburg Press.
Marginson, S. (2021). Global science and national comparisons: beyond bibliometrics and scientometrics. Comparative Education, 58 (2), 125-146.
Mennicken A. and Espeland, W. N. (2019). What's New with Numbers? Sociological Approaches to the Study of Quantification. Annual Review of Sociology, 45, 223-245.
Mukumbang, F. C. (2021). Retroductive Theorizing: A Contribution of Critical Realism to Mixed Methods Research. Journal of Mixed Methods Research, 17 (1), 93-114.
Rescher, N. (2006). Epistemtrics. Cambridge: Cambridge University Press.
Schaffer, J. (2009). On What Grounds What. in D. Manley, D. Chalmers & R. Wasserman (eds.), Metametaphysics: New Essays on the Foundations of Ontology, Oxford: Oxford University Press, pp. 347–383.
Spinoza, B. (1995). The Letters. Translated by Samuel Shirley. Cambridge: Hackett Publishing Company, inc. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 158 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 187 |