طراحی و اعتباربخشی الگوی آموزشی و پرورشی صبر بر اساس آموزه‌های اسلامی در دوره ابتدایی | ||
| تفکر وکودک | ||
| مقاله 10، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28، بهمن 1402، صفحه 249-277 اصل مقاله (1 M) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/FABAK.2022.8137 | ||
| نویسندگان | ||
| گلستان صیاح کوکیانی* 1؛ محمد رضا سرمدی2؛ حمید ملکی3؛ مهران فرج الهی4؛ سید نورالدین محمودی5؛ طاهر محبوبی6 | ||
| 1مربی گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، واحد تازه شهر، ایران | ||
| 2استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 4استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 5استادیار گروه فکرپروری برای کودکان و نوجوانان، پژوهشکده اخلاق و تربیت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
| 6استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، بوکان، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف از پژوهش حاضر طراحی و اعتباربخشی الگوی آموزشی و پرورشی صبر بر اساس آموزه‌های اسلامی در دوره ابتدایی است. در این مطالعه از روش آمیخته (کیفی و کمی) استفاده شده است. در بخش کیفی از تحلیل اسنادی و روش دلفی و در بخش کمی از روش پیمایشی استفاده شد. جامعه‌آماری در بخش کیفی شامل کلیه اسناد و منابع مرتبط با صبر از جمله قرآن، نهج البلاغه و احادیث است. جامعه آماری در بخش کمی شامل متخصصان آموزه‌های اسلامی و برنامه درسی بودند، نمونه آماری تحقیق براساس فرمول کوکران 384 نفر از متخصصان می‌باشند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تعیین اعتبار از راهبرد بازبینی مشارکت کنندگان و بازبینی متخصصان استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که 45 شاخص حاصل از تحلیل محتوی با روش دلفی 42 شاخص و در 4 مؤلفه باقی ماندند. 4 مؤلفه شامل؛ مؤلفه هدف 21 شاخص، محتوی 8 شاخص، روش7 شاخص و ارزشیابی 6 شاخص می‌باشد، نتایج حاکی از برازش خوب مدل دارد. براساس یافته‌های تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که توجه به مؤلفه‌های شناسایی شده صبر براساس آموزه‌های اسلامی می‌تواند راهنمای عمل برنامه ریزان درسی و معلمان در آموزش و پرورش دانش‌آموزان دوره ابتدایی باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صبر؛ طراحی الگو؛ دوره ابتدایی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی.
قرآن کریم؛ سوره‌های ابراهیم(14)، 5؛ لقمان(31)، 31؛ سبأ(34)، 19؛ شوری(42)، 33، زمر/10.
اسکندری‌طاسکوه، هما. (1392). نقش سازنده‌ی صبر در زندگی فردی و اجتماعی انسان ازدیدگاه امام علی(ع) با تکیه برنهج البلاغه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان.
اکبری‌زاده، فاطمه. ، و باقری، فریبرز. ، و حاتمی، حمیدرضا. ، و حاجی وندی، عبدالله. (1390). ارتباط بین هوش معنوی, سخت رویی و سلامت عمومی در بین پرستاران. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه (بهبود)، 15 (6): 466-472.
امیری، حسین. (1391). شانه‌شناسی صبر بر معصیت با تأکید بر منابع اسلامی. نشریه: معرفت اخلاقی، شماره 4. صص55-74.
ایزدی طامه، احمد، برجعلی، احمد، دلاور، علی، اسکندری، حسین. (1387). صبر، مبانی نظری و کارکرد‌های روانی-اجتماعی. مجله علوم انسانی دانشگاه امام حسین(ع)، سال هفدهم، شماره 78، ص 101-128.
ایزدی طامه، احمد، برجعلی احمد، دلاور، علی، اسکندری، حسین. (1389) مقایسه تأثیر آموزش صـبر و حـل مسـئله بـر کـاهش پرخاشـگری و انتخـاب راهبرد‌های مقابل‌های دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی»، دانش انتظامی، سال یازدهم، ش3، ص182-207.
ایزدی طامه، احمد؛ برجعلی، احمد؛ اسکندری، حسین؛ دلاور، علی. (1387). صبر، مبانی نظری و کارکرد‌های روانی – اجتماعی. مجله علوم انسانی دانشگاه امام حسین، س17، ش78، ص101- 128.
بوالهری، جعفر، نظیری، قاسم، زمانیان، سکینه. (1391)، اثربخشی رویکرد گروه درمانی معنـوی بـر کـاهش می‌ـ زان افسـردگی، اضـطراب و استرس در زنان مبتلا به سرطان سینه»، جامعه‌شناسی زنان، سال سوم، ش 1، ص 85 -115.
پسندیده، عباس. (1395). الگوی شادکامی اسلامی. قم: دارالحدیث.
نعمتی پور، زهرا، گلزاری، محمود، باقری، فریبرز. (1391). بررسی اثربخشی آموزش صبر به شیوه گروهی بر کاهش علائم افسردگی و فشار روانی حاصل از داغ دیدگی در مادرانی که فرزند خود را از دست داده‌اند. نشریه: مطالعات روانشناسی بالینی. دوره 7، شماره2. صص31-59.
تقی‌پور ظهیر، علی. (1387). مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی آموزشی ودرسی. تهران: انتشارات آگاه.
حاتمی، حمیدرضا. ، و شعبانی، سارا. (1389). مقایسه ویژگی‌های شخصـیتی سـخت‌رویـی و دینـدار ی و رابطـۀ آنهـا در دانشجویان دختر عادی و بسیجی. روانشناسی نظامی، سال اول، ش 4، ص 57 -70
حسین ثابت، فریده. (1387) مقیاس سنجش صبر برای نوجوانان. روانشناسی و دین، سال اول، ش 4، ص 73 -87
حق‌جو، شیوا. (1391). پیش‌بینی افکار خودکشی در دانشجویان بر مبنای صبر و تنظیم هیجانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز.
خوشحال دستجردی، طاهره. (1383). نقش صبر در تکامل روحی انسان از دیدگاه عرفا، مجله زبان و ادب فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، شماره2؛ 63-83.
راغب‌اصفهانی، حسین. بن محمد. (1382). مفردات راغب، جلد2، ص372.
زارع بوانی، راضیه. (1392). اثربخشی آموزش صبر بر امید و بهزیستی روانشناختی در مادران کودکان کم توان ذهنی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
سرتیپی، زهرا. (1395) کارآمدی آموزش صبر براساس مؤلفه‌های صبر در الگوی اسلامی شادکامی، بر به باشی روان- شناختی زنان خانه دار. پژوهش‌نامه روانشناسی اسلامی، سال دوم، شماره 4؛ صص45-69.
شبر، سید عبدالله. (1382). الاخلاق، ترجمه‌ی محمدرضا جباران. انتشارات هجرت.
شکوفه‌فرد، شایسته. ، و خرمایی، فرهاد. (1391). صبر و بررسی نقش پیشبین مؤلفه‌های آن در پرخاشگری دانشجویان. فصلنامه روانشناسی دین، سال پنجم، شماره دوم.
صافی، احمد. (1385). آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی تحصیلی و متوسطه. تهران؛ انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت).
عسکری، زهرا. (1393). کارکرد‌های تربیتی صبر و نقش آن در سلامت روان از منظر قران و روایات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته علوم قرآن و حدیث. دانشگاه سیستان و بلوچستان.
فیض کاشانی، محمد بن مرتضی. (1379). راه روشن، ترجمۀ محمدصادق عارف. چاپ دوم. مشهد، آستان قدس رضوی.
قربانعلی، م. ، و همکاران(1389) تعیین رابطه بین دینداری بـا سـخت رویـی روانشـناختی. مطالعـات اسـلام و روانشناسی، سال چهارم، ش 6، ص 63 -74.
قربانعلیپور، مسعود. ، و یعقـوبی، حسن. (1390). مقایسـه می‌ـزان سـخت رویـی در سـطوح مختلـف دینـداری در بـین پرستاران. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره دهم، ش 1، ص 81
محمدی‌اشتهاردی، محمد. (1383). صبر و مقاومت در سیره پیشوایان. پاسدار اسلام. ش 274، ص 31-29.
محمدی، نوراله. (1385). بررسی مقدماتی شاخص‌های روانسنجی پرسشنامه پرخاشگری باس و پری. مجلـه علـوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره4، ص 135-151.
محمودی, سید نورالدین. (1400). ارایه الگوی خلاقیت در امور دانشی و امور ارزشی تعلیم و تربیت براساس دیدگاه صدرالمتالهین. اندیشه‌های نوین تربیتی، 17(4): 167-187
مطهری، مرتضی. (1373). حکمت‌ها، اندرز‌ها. جلد سوم، تهران، صدرا.
مقصودی‌مدیح، سمیرا. (1392). تعیین اثر بخشی آموزش صبر بر توانمندی‌های شخصیت و کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
نجاتی، محمد عثمان. (1387). حدیث و روانشناسی، مترجم: حمید رضا شیخی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، یکم.
نعیمی‌سراجی، ملیحه. (1394). صبر و پایداری از دیدگاه نهج البلاغه، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی در رشته زبان و ادبیات عربی.
یارمحمدیان، محمد حسین. (1396). اصول برنامه‌ریزی درسی: ماهیت برنامه‌ریزی درسی-مبانی فلسفی، روانشناختی و جامعه‌شناختی برنامه. تهران: یادواره کتاب.
Fountoulakis, K, N, et al. (2018). Late-Life depression, religiosity, cerebral vascular disease. Cognitive impairment and attitudes towards death in the elderly: Interpreting the data, Medical hypotheses, v. 70, p. 493-496
Hauser, S. T. (2016). Understanding resilient outcomes: Adolescent lives across time and generations, Journal on Research on Adolescence, v. 9, p. 1-24.
Hernández-Torrano, D. , & Ibrayeva, L. (2020). Creativity and education: A bibliometric mapping of the research literature (1975–2019). Thinking Skills and Creativity, 35, 100625.
Park, C. L. (2011). Stress related growth and thriving through coping: The roles of personality and cognitive procrsses, Journal of Social Issues, v. 54, p. 267-277.
Yang, K. P. (2006). The spiritual intelligence of nurses in Taiwan, J Nurs Res, v. 14(1), p. 24-35.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 438 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 316 |
||