ملاحظاتی درباره دانشگاهپژوهی و غیبت شریعتی در دانشگاه ایرانی | ||
جامعهپژوهی فرهنگی | ||
مقاله 3، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 51، خرداد 1403 اصل مقاله (357.33 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/scs.2024.9228 | ||
نویسنده | ||
محمد حسن علایی* | ||
دکترای جامعه شناسی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران،تهران، ایران | ||
چکیده | ||
دانشگاه پژوهی و اندیشیدن پیرامون مسائل دانشگاه ایرانی امروز یکی از مهمترین ضروریات کشور در حوزه ی علم و آموزش و فرهنگ است. این مهم نمی تواند بدون وجه نظر به آرای دانشگاهیان، دانشگاهپژوهان و متفکران ایرانی میسر گردد. این مقاله ضمن نگاهی اجمالی به دانشگاهپژوهی در آرای پژوهندگان، غیبت متفکر ایرانی دکتر علی شریعتی در دانشگاه ایرانی را مورد تامل قرار داده به معدود آثاری که دانشگاهیان ایرانی در خصوص وی نگاشته اند اشاره می کند. یکی از کتابهایی که سیدجواد طباطبایی فقید در سالهای پایانی حیات خویش نگاشت عبارت است از "ملاحظاتی درباره دانشگاه". این مقاله بر آن است تا، ضمن ارج نهادن به نفس ملاحظاتی از این دست که دانشگاه را موضوعی برای اندیشیدن و تأمل قرار میدهند، امکان داوری در خصوص توفیق یا عدم توفیق طباطبایی در تدوین ملاحظات خویش دربارهی دانشگاه، بدون توقف بر پریشانیها و پراکندگیهای شکلی و صوری آن، و با وجهنظر به فاصلهی کاذبی که ایشان از شریعتی اتخاذ کرده است فراهم سازد. مدعای اصلی این مقاله علی رغم اذعان به ضرورت دانشگاهپژوهی در ایران تذکار به حضور شبحگون و پنهان و آشکار شریعتی در ملاحظات طباطبایی دربارهی دانشگاه می باشد. در این مقاله هم چنین تلاش می کند ذیل پروژه دانشگاه پژوهی مخاطب را در خصوص دانشگاه ایرانی و غیبت شریعتی به عنوان یکی از متفکران ایرانی در آن به اندیشه و تامل وادارد. | ||
کلیدواژهها | ||
دانشگاه ایرانی؛ علی شریعتی؛ سیدجواد طباطبایی؛ اصلاحدینی | ||
مراجع | ||
داوری اردکانی، رضا (۱۳۸۷)؛ علم و سیاستهای آموزشی - پژوهشی؛ تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ذاکرصالحی، غلامرضا (۱۳۹۷). مسائل آموزش عالی ایران؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
ذاکرصالحی، غلامرضا (۱۳۹۶). دانشگاه ایرانی (درآمدی بر جامعه شناسی آموزش عالی)؛ تهران: نشر شفاف. شریعتی، علی(1385). مجموعه آثار1: با مخاطب های آشنا (چاپ چهارم). تهران: انتشارات چاپخش و بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی. شریعتی، علی(1370). مجموعه آثار2: خودسازی انقلابی (چاپ چهارم). تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی(1373). مجموعه آثار3: ابوذر (چاپ پنجم). تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی(1379). مجموعه آثار4: بازگشت(چاپ هفتم). تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی(1378). مجموعه آثار5: ما و اقبال (چاپ هفتم). تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی(1374). مجموعه آثار6: حج (چاپ هفتم). تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی(1358). مجموعه آثار7: شیعه (چاپ نهم). تهران: انتشارات چاپخش.
شریعتی، علی(1375). مجموعه آثار8: نیایش (چاپ ششم). تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی(1387). مجموعه آثار9: تشیع علوی، تشیع صفوی (چاپ نهم). تهران: انتشارات چاپخش.
شریعتی، علی(1359). مجموعه آثار10: جهت گیری طبقاتی اسلام. تهران: شرکت انتشارات قلم.
شریعتی، علی(1370). مجموعه آثار11: تاریخ تمدن1 (چاپ دوم). تهران: شرکت انتشارات قلم.
شریعتی، علی(1370). مجموعه آثار12: تاریخ تمدن2 (چاپ دوم). تهران: شرکت انتشارات قلم.
شریعتی، علی(1383). مجموعه آثار13: هبوط در کویر (چاپ بیستم). تهران: انتشارات چاپخش و بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی.
شریعتی، علی(1370). مجموعه آثار14: تاریخ و شناخت ادیان1 (چاپ چهارم). تهران: شرکت سهامی انتشار.
شریعتی، علی(1376). مجموعه آثار15: تاریخ و شناخت ادیان2 (چاپ ششم). تهران: شرکت سهامی انتشار.
شریعتی، علی(1388). مجموعه آثار16: اسلام شناسی1 (چاپ هفتم). تهران: انتشارات قلم و بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی.
شریعتی، علی(1388). مجموعه آثار17: اسلام شناسی2 (چاپ نهم). تهران: انتشارات قلم و بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی.
شریعتی، علی(1370). مجموعه آثار18: اسلام شناسی3 (چاپ چهارم). تهران، انتشارات الهام.
شریعتی، علی(1380). مجموعه آثار19: حسین وارث آدم (چاپ نهم). تهران: شرکت انتشارات قلم.
شریعتی، علی(1360). مجموعه آثار20: چه باید کرد؟ (چاپ اول). تهران: دفتر تدوین و تنظیم مجموعه آثار معلم شهید دکتر علی شریعتی.
شریعتی، علی(1377). مجموعه آثار21: زن (چاپ دهم). تهران: انتشارات چاپخش.
شریعتی، علی(1388). مجموعه آثار22: مذهب علیه مذهب (چاپ هشتم). تهران: انتشارات چاپخش و بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی.
شریعتی، علی(1374). مجموعه آثار23: جهان بینی و ایدئولوژی (چاپ سوم). تهران: شرکت سهامی انتشار.
شریعتی، علی(1362). مجموعه آثار24: انسان (چاپ دوم). تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی(1372). مجموعه آثار25: انسان بی خود (چاپ دوم). تهران: شرکت انتشارات قلم.
شریعتی، علی(1362). مجموعه آثار26: علی (چاپ دوم). تهران: انتشارات نیلوفر.
شریعتی، علی (1374). مجموعه آثار27: بازشناسی هویت ایرانی-اسلامی(چاپ چهارم). تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی(1370). مجموعه آثار28: روش شناخت اسلام (چاپ دوم). تهران: انتشارات.
شریعتی، علی(1370). مجموعه آثار29: میعاد با ابراهیم (چاپ دوم). تهران: انتشارات آگاه.
شریعتی، علی(1361). مجموعه آثار30: اسلام شناسی (چاپ چهارم). تهران: انتشارات.
شریعتی، علی(1361). مجموعه آثار31: ویژگی های قرون جدید (چاپ اول). تهران: انتشارات چاپخش.
شریعتی، علی(1369). مجموعه آثار32: هنر (چاپ چهارم). تهران: انتشارات چاپخش.
شریعتی، علی(1387). مجموعه آثار33: گفتگوهای تنهایی بخش اول (چاپ دوازدهم). تهران: انتشارات آگاه.
شریعتی، علی(1370). مجموعه آثار33: گفتگوهای تنهایی بخش دوم (چاپ دوم). تهران: انتشارات آگاه.
شریعتی، علی(1386). مجموعه آثار34: نامه ها (چاپ نهم). تهران: انتشارات قلم.
شریعتی، علی(1384). مجموعه آثار35: آثار گوناگون بخش اول (چاپ پنجم). تهران: انتشارات آگاه و بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی.
شریعتی، علی(1372). مجموعه آثار35: آثار گوناگون بخش دوم (چاپ دوم). تهران: انتشارات نقش جهان.
شریعتی، علی(1385). مجموعه آثار36: آثار جوانی (چاپ اول). تهران: انتشارات چاپخش.
صفاری، سیاوش(1397)شریعتی: مدرنیته جهان وطنی و اسلام در اندیشه سیاسی ایران(چاپ اول). مترجم: علی خالندی. تهران، نگاه گستران فردا.
طباطبایی، جواد (۱۳۹۸). ملاحظات دربارهی دانشگاه. چاپ اول. تهران: انتشارات مینوی خرد.
عبدالکریمی، بیژن(1394). شریعتی و تفکر آینده (چاپ اول). تهران: نشر نقد فرهنگ.
عبدالکریمی، بیژن(1395). پایان تئولوژی - جلد اول: تئولوژی، عقلانیت و علوم انسانی جدید (چاپ اول). تهران: نشر نقد فرهنگ.
عبدالکریمی، بیژن (1393). نوشتههای اساسی شریعتی (چاپ اول). تهران: انتشارات نقد.
عبدالکریمی، بیژن(1395). ما و جهان نیچه ای (چاپ دوم). تهران: نقد فرهنگ.
عبدالکریمی، بیژن(1397). پرسش از امکان امر دینی در جهان معاصر (چاپ اول). تهران: نقد فرهنگ.
علایی، محمدحسن (۱۴۰۰)؛ گفتمان وفاق؛ ارمغان دو دهه زیست آکادمیک؛ تهران: انتشارات نقد فرهنگ.
علایی، محمد حسن و وثوقی، منصور (1397); تحلیل اندیشههای شریعتی با توجه به اندیشههای غیرکلامی غیرسکولار; مجله مطالعات فرهنگی اجتماعی; دوره 9، شماره 4
فاضلی، نعمت الله (۱۳۹۶). خود مردم نگاری هویت دانشگاهی؛ تهران: موسسه تیسا ساغر مهر
فراستخواه، مسعود (۱۴۰۱)تاریخ دانشگاه در ایران، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
فراستخواه، مسعود (۱۳۹۵)دانشگاه ایرانی و مسئله کیفیت؛ تهران: انتشارات آگاه.
فراستخواه، مسعود (۱۳۹۷). دانشگاه و آموزش عالی؛ تهران: نشر نی.
فراستخواه، مسعود (۱۴۰۱). گاه و بیگاهی دانشگاه در ایران؛ تهران: انتشارات آگاه.
قانعی راد؛ محمدامین(۱۳۹۷)؛ اجتماعات علمی و دانشگاه ایرانی؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
ماحوزی، رضا (۱۳۹۸). فلسفهی دانشگاه: تأملی دربارهی دانشگاه در جهان و ایران. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
محدثی، حسن(1383). زیر سقف اعتقاد: بنیان های ماقبل انتقادی اندیشه شریعتی. تهران، فرهنگ و اندیشه.
محدثی، حسن(1390). «تمایز نظریهی اجتماعی و نظریهی جامعهشناختی: راهحلی برای مشکل اسلامیسازی جامعهشناسی در ایران»، مجلهی مطالعات اجتماعی ایران، تهران: سال نهم، دورهی5، شمارهی 4: 86-112.
منوچهری، عباس(1383). شریعتی هرمنوتیک رهایی و عرفان مدنی. مترجم: حسین خندق آبادی. تهران: نشر موسسه تحقیقات وتوسعه علوم انسانی.
منوچهری، عباس(1396). شریعتی: ملاقاتی این بار متفاوت. مترجم: علی خالندی. تهران: نشر نگارستان اندیشه.
میری، سیدجواد (۱۳۹۴)؛ روایت های موازی در علوم انسانی؛ تهران: انتشارات جامعه شناسان.
میری، سید جواد(1395)، شریعتی و هایدگر. تهران: نشر نقد فرهنگ.
میری، سید جواد(1396)، آزادی و تاریخ: تأملی بر نگاه انسان شناسانه شریعتی. تهران: نشر نقد فرهنگ.
هاشمی، محمدمنصور(1393). دیناندیشان متجدد: روشنفکری دینی از شریعتی تا ملکیان. تهران: نشر کویر.
Rahnema, Ali (1998). An Islamic Utopian. New York: I.B. Tauris.
Safari, siavash (2017). Beyond Shariati: Modernity, Cosmopolitanism and Islam in Iranian Political Thought, cambridge university.
Said, Edward (1978). Orientalism. New York: Vintage Books. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 335 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 85 |