کران‌بندی اصطلاح روایت جمعی: مطالعة نقش عامل روایی در انگاشت‌های اشتراکی | ||
| ادبیات پارسی معاصر | ||
| دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 34، بهمن 1402، صفحه 189-211 اصل مقاله (338.48 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/copl.2023.45901.4018 | ||
| نویسندگان | ||
| نسترن شهبازی* 1؛ حسین بیات1؛ محمد پارسا نسب1؛ ناصرقلی سارلی2 | ||
| 1گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| 2گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، ایران. | ||
| چکیده | ||
| با وجود اقبال جهانی به شیوة روایت جمعی که پس از پدیدة چرخش روایی سیری پرشتاب یافته است، این گونة روایت در ایران به لحاظ تبیین نظری چندان مورد توجه قرار نگرفته‌است. خصوصاً در حوزة ادبیات علی‌رغم تعدّد نمونه‌های داستانی، مطالعات منسجم در حوزة این شکل روایی انگشت‌شمارند. این پژوهش بر اساس روش پساسنَت‌گرایانه در روایت‌شناسی قصد دارد با رویکردی التقاطی در وهلة نخست، با بهره‌گیری از دیدگاه فلسفة ذهن و عمل، چیستی و حدود این شیوه را بازنمایاند و پس از آن تلاش می‌کند ضمن نشان دادن اَشکال متفاوت این شیوة روایی، ملاک‌هایی برای فاصله‌گذاری میان گونه‌های روایت معرّفی کند. نتیجة حاصل شده این است که تفاوت‌اوّلیة شکل‌های روایت جمعی در گرو کانون روایتگری است؛ کانون روایتگری می‌تواند خط فارق انواع روایت‌هایی که جمعی خوانده می‌شوند در مقابل روایت‌های دارای عامل روایت جمعی (به صورت مشخّص، ما-روایت‌ها) باشد. در نگاهِ‌ثانویه، گونه‌هایی که این پژوهش بر آن متمرکز هستند یعنی ما-روایت‌ها بر اساس دیدگاه روایی از یک‌دیگر متمایز می‌شوند. دیدگاه روایی معیّن‌کننده حدود دسترسی/عدم‌دسترسی به ذهن شخصیّت‌ها است و در نتیجه سطح وحدت صداهای تشکیل‌دهنده در روایت ما را تعیین می‌کند. در نهایت سعی شده است با طبقه‌بندی پیشنهادی برای سطوح مختلف ما-روایت بر اساس میزان برجسته‌سازی شخصیّت‌های تشکیل‌دهندة ما-راوی، افق روشنی از بافتار روایت جمعی با عامل روایی ضمیر اوّل‌شخص جمع نشان داده شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روایت جمعی؛ ما-روایت؛ عامل روایت جمعی؛ کانونی‌سازی؛ سوژة جمعی | ||
| مراجع | ||
|
منابع
اسکولز، رابرت. (۱۳۹۸). عناصر داستان. ترجمة فرزانه طاهری، چاپ هفتم، تهران: مرکز
اشوایکارت، دیوید پ. و اشمیت، هانس برنهارت. (۱۳۹۵). قصدیت جمعی. ترجمة مریم خدادادی. تهران: ققنوس
انوری، حسن و احمدی‌گیوی، حسن. (۱۳۸۶). دستور زبان فارسی ۲، چاپ بیست‌وپنجم، تهران: فاطمی
امیری، نادر (۱۴۰۰). حافظة اجتماعی و روایت داستانی. تهران: نگاه معاصر
الهی، اصغر (۱۳۵۸). بازی. چاپ دوم. تهران: نگاه
بیکسلر، ریچارد (۱۴۰۰). اندیشة یونگ ترجمة حسین پاینده. تهران: مروارید
پارسی‌پور، شهرنوش (۱۳۸۲). گرما، در سال صفر. تهران: نشر شیرین
تقوی، محمد (۱۳۹۰). نیل. تهران: چشمه
جاهدجاه، عباس و لیلا رضایی (۱۳۹۲). «بررسی نظری و کاربردی روایت اوّل‌شخص جمع». جستارهای ادبی. ش۱۸۲. صص47ـ74.
چنگیزی، علی (۱۳۹۱). کاج‌های مورب. تهران: چشمه
دقیقیان، شیرین‌دخت (۱۳۹۷). شخصیّت‌پردازی در ادبیات داستانی. تهران: مروارید
راسلی، آلیشیا (۱۳۹۴) جادوی زاویه‌دید ترجمة محسن سلیمانی. تهران: سورة مهر
ژنت، ژرار (۱۳۹۸). گفتمان روایت. ترجمة معصومه زواریان. تهران: سمت
سشورات، ایبراهام. (۱۳۹۶). عاملیت مشترک. ترجمة مریم خدادادی. تهران: ققنوس
سناپور، حسین (۱۳۹۰). با گارد باز. چاپ چهارم. تهران: چشمه
هرمن، دیوید (۱۳۹۶). «رویکرد‌های زبان‌شناختی به روایت» در دانشنامة نظریه‌های روایت. ترجمه و گردآوری محمد راغب. تهران: نیلوفر
یونگ، کارل گوستاو (۱۴۰۰). انسان و سمبول‌هایش ترجمة محمود سلطانیه. چاپ سیزدهم. تهران: جامی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 327 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 209 |
||