نظام‌های مطابقه و حالت و نقش آنها در تعیین ردۀ زبان پشتو (گونۀ معیار- افغانستان) | ||
| زبان‌شناخت | ||
| مقاله 4، دوره 14، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 53-76 اصل مقاله (420.59 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/ls.2023.43627.2097 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد دبیرمقدم1؛ عنایت الرحمن مایار* 2 | ||
| 1استاد گروه زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکترای، زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران ایران | ||
| چکیده | ||
| در این مقاله نظام مطابقه و نظام حالت زبان پشتو (گونه معیار) به بررسی گرفته شده و هدف آن شناسائی ویژگی‌های رده شناختی زبان پشتو است. برای رسیدن به این هدف به مطالعه دستوری نظام‌های مطابقه و حالت پرداخته شده، و نهایتان نقش این دو نظام در تعیین ردۀ زبان پشتو بررسی شده. زبان پشتو هم دارای نظام مطابقه بوده و هم دارای نظام حالت است، پس با توجه به نظام مطابقه و نظام حالت در زمان غیرگذشته ردۀ زبان پشتو فاعلی-مفعولی توصیف شده، ولی در زمان گذشته با توجه به نظام مطابقه و نظام حالت ردۀ آن کنائی مطلق خوانده شده است. پس رده زبان پشتو نه یکدست فاعلی_مفعولی است، و نه یکدست کنائی مطلق. زبانهای که چنین ویژگی را دارند، بنام زبانهای نیم کنائی/دوگانه یاد می‌گردند. در بخش افعال ترکیبی سه نوع مطابقه معرفی شده، که شامل مطابقۀ فعل ترکیبی با فاعل، مطابقۀ فعل ترکیبی با مفعول و مطابقه فعل ترکیبی همزمان با فاعل و مفعول. این نوع مطابقه در زمان آینده؛ در افعال امری زمان حال کامل؛ در افعال پرسشی، تعجبی و ندائی زمان حال کامل گزارش شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پشتو؛ نظام مطابقه؛ نظام حالت؛ نیم کنائی؛ مطابقۀ دوگانه | ||
| مراجع | ||
|
پنزل، هربرت، (1340). پشتو گرامر: ترجمۀ محمد الرحیم الهام، افغانستان- کابل: انتشارات دانش.
خویشکی، محمد صابر، (1395). پشتو معاصر گرامر. افغانستان- کابل: اداره انتشاراتی جهان دانش.
دبیر مقدم، محمد، (۱۳۹۳). رده شناسی زبانهای ایرانی. ایران-تهران: انتشارات سمت.
رشتین، صدیق الله، (1372). پشتو گرامر. ترجمه: سید محی الدین هاشمی، پاکستان- پیشاور: یونیورسیتی بک ایجنسی.
رشتین، صدیق الله، (1398). ژبشودنه، افغانستان- جلال آباد: اداره نشراتی مومند.
رشتین، صدیق الله، (1327). اشتقاق و ترکیب در زبان پشتو، افغانستان- جلال آباد: کتابفروشی گودر.
زیار، مجاور احمد، (۱۳۸۴). پشتو پشویه. افغانستان- کابل: انتشارات دانش.
شیرزاد، محمد آقا، (1395). پشتو نحو، افغانستان- جلال آباد، اداره نشراتی میهن.
محبوب، محبوب شاه، (1398). پشتو ژبدود. افغانستان- جلال آباد: اداره نشراتی مومند.
Penzl. H (1398). Grammar of Pashto, Mohammad Rahim Elham (translate), Afghanistan- Kabul, Danish publishing association. [In Persian]
Taẓay, H. (1996). A reference grammar of Pashto. Washington D.C, Center for applied linguistics.
Khwishkay, M (1395). Pashto contemporary grammar, Afghanistan, Kabul: Jahan Danish publishing association. [In Persian]
Dabir-moghadam. M (1393). Typology of Iranian Languages. Iran- Tehran: Samt Publication. [In Persian]
Reshten. S. (1327). Pashto grammar frist Part. Afghanistan- Kabul: Pashto Tolana. [In Persian]
Reshten. S. (1372). Pashto grammar. Pakistan-Peshawar: University book Agency.
Reshten. S. (1398).žabșodana (grammar). Afghanistan, Jalal Abad: Momand Publications.
Reshten. S. (1394). Pashto derivation and compound. Afghanistan, Jalal Abad: Gudar Book seller.
Roberts, T. (2001). Split-agreement and ergativity in Pashto. Canada: York University.
Zyar. M (1384). Pashto Grammar, Afghanistan- Kabul, Danish publishing association. [In Persian]
Shirzad, M (1395). Pashto syntax. Afghanistan- Jalal Abad: Mayhan Publications.
Shaghaghi. V, (1399). Morphological theory’s course notes (unpublished). [In Persian]
Mahbob. M (1398). Pashto grammar. Afghanistan- Jalal Abad: Momand Publications. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 476 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 181 |
||