بازتاب ایران پیش از اسلام در نمایشنامه جنگ مشرق و مغرب یا داریوش سوم (کدمانس) اثر یقیکیان با توجه به رویکرد تاریخگرایانه ابتدای دوران پهلوی | ||
| تحقیقات تاریخ اجتماعی | ||
| مقاله 1، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، شهریور 1402، صفحه 1-24 اصل مقاله (305.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/shc.2023.42559.2398 | ||
| نویسندگان | ||
| عرفان ابراهیمی1؛ مریم دادخواه تهرانی* 2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ادبیات نمایشی، دانشگاه تهران. ، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه هنرهای نمایشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| از اواسط دوران قاجار تاریخ ایران باستان مورد توجه هنرمندان و تحصیل‌کردگان قرار گرفت و در اواخر این دوران، با فروکش کردن احساسات مشروطه گرایانه و ضعف حکومت مرکزی، این توجه تشدید شد. بعد از قدرت گرفتن رضاشاه و افزایش کاوشگری باستان شناسی در نقاط مختلف ایران، برخی از هنرمندان آن دوران راه حل مشکلات جامعه ایران را در رجوع به گذشته درخشان ایران یافتند. مساله این پژوهش یافتن تفاوت‌ها بین گفتمان رایج و عملکرد هنرمندان است، اینکه آیا لزوما نوشتن متونی با مضمون تاریخ‌گرایی دلیلی بر تایید گفتمان مورد تایید حکومت وقت هست یا خیر. یکی از این هنرمندان، گریگور یقیکیان بود که با نوشتن دو نمایشنامه تاریخی سعی در باز سازی ایران باستان داشت. این پژوهش قصد دارد تا با معرفی یقیکیان، به چرایی اهمیت تاریخ ایران باستان در آن دوران بپردازد و با تحلیل نمایشنامه جنگ مشرق و مغرب، چگونگی بازتاب ایران پیش از اسلام در دوران پهلوی اول را، بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، بررسی کند. با استفاده از تحلیل گفتمان‌های رایج در دوران ابتدایی حکومت رضا شاه آشکار می‌شود که هر هنرمندی که در آن دوران دست به بازسازی ایران باستان زده باشد لزوما در حال بازتولید گفتمان حکومت وقت نیست، اما سازوکار گفتمانی را بازتولید می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاریخ‌گرایی؛ پهلوی؛ تحلیل گفتمان انتقادی؛ جنگ مشرق و مغرب؛ گریگور یقیکیان | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان،یرواند (۱۳۹۵). ایران بین دو انقلاب (چاپ نوزدهم). ترجمه فیروزمندی، کاظم و سایرین. تهران: نشر مرکز.
آقاگل‌زاده، فردوس؛ غیاثیان، مریم سادات (۱۳۸۶). «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی». نشریه زبان و زبانشناسی، ۵: ۳۹-۵۴.
اکبری، محمدعلی (۱۳۹۳). تبارشناسی هویت جدید ایرانی: عصر قاجاریه و پهلوی اول (چاپ دوم). تهران: علمی و فرهنگی.
امیری دیلمانی، امیررضا؛ یوسفیان کناری، محمدجعفر (۱۳۹۸). «مطالعه سنت و مدرنیته در نمایشنامه‌های باستان‌گرا از ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ با رویکرد جامعه شناسانه». هنر و معماری: نشریه تئاتر، ۷۶: ۳۱-۵۰.
بصیری، آیدا (۱۳۹۸). پیوستگی و گسستگی فرهنگی در تئاتر ایران. تهران: علمی و فرهنگی.
پناهی، عباس (۱۳۹۸). «روش و بینش تاریخ‌نگاری گریگور یقیکیان در کتاب شوروی و جنبش جنگل». نشریه تاریخ نگری و تاریخ نگاری، ۲۴: ۴۳-۶۴.
رضاقلی، علی (۱۳۹۸). جامعه شناسی نخبه کشی (چاپ چهل و دوم). تهران: نشر نی.
شاهمیری، آزاده؛ دادور، ابوالقاسم (۱۳۹۴). «بررسی مواجه خود و دیگری در نمایشنامه جنگ مشرق و مغرب نوشته گریگور یقیکیان از منظر نشانه شناسی فرهنگی یوری لوتمان». هنر و معماری: نشریه تئاتر، ۶۳: ۸۷-۱۰۴.
طالبی، فرامرزی (۱۳۸۰). زندگی و آثار نمایشی گریگور یقیکیان. تهران: انتشارات انوشه.
فاضلی، محمد (۱۳۸۳). «گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی». نشریه پژوهش نامه علوم انسانی و اجتماعی، ۱۴: ۸۱-۱۰۶.
فنائیان، تاجبخش (۱۳۸۶). هنر نمایش در ایران تا سال ۱۳۵۷. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
قندهاریون، عذرا؛ رستمی، محبوبه (۱۳۹۶). «بازنمایی کلیشه و ضدکلیشه زن؛ کاوشی در دنیای تبلیغات تلویزیون ایران با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف». نشریه راهبرد فرهنگ، ۱۰/۳۸: ۱۸۵-۲۰۶.
فیلیپس، لوئیز؛ یورگنسن، ماریان (۱۴۰۰). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی (چاپ دهم). تهران: نشر نی.
قلی‌پور، علی (۱۳۹۸). پرورش ذوق عامه در عصر پهلوی (چاپ چهارم). تهران: نشر نظر.
قائد، محمد (۱۳۹۴). عشقی سیمای نجیب یک آنارشیست. تهران: ماهی.
کاتوزیان، محمدعلی همایون (۱۴۰۰). دولت و جامعه در ایران: انقراض قاجار و استقرار پهلوی، ترجمه حسن افشار (چاپ دوازدهم). تهران: مرکز.
گودرزی، محسن (۱۳۸۸). «تحلیل گفتمان انتقادی». نشریه کتاب ماه علوم اجتماعی، ۲۲: ۷۷-۸۱.
ملک‌پور، جمشید (۱۳۸۶). ادبیات نمایشی در ایران، ملی گرایی در نمایش. تهران: توس.
ملک‌زاده، مهدی (۱۳۸۳). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. تهران: سخن.
میرسپاسی، علی (۱۳۹۸). تاملی در مدرنیته ایرانی: بحثی درباره گفتمان‌های روشنگری و سیاست مدرنیزاسیون در ایران (چاپ چهارم). ترجمه جلال توکلیان. تهران: طرح نو.
میلانی، عباس (۱۳۸۷). تجدد و تجددستیزی در ایران (چاپ هفتم). تهران: نشر اختران.
ناظرزاده کرمانی، فرهاد؛ محسن زمانی (۱۳۸۹). «انعکاس ملی‌گرایی در ادبیات نمایشی روزگار پهلوی اول». تهران: نشریه هنرهای زیبا-هنرهای نمایشی و موسیقی. ۴۲: ۲۷-۳۶.
یقیکیان، گریگور (۱۳۸۰). زندگی و آثار نمایشی گریگور یقیکیان. تهران: انتشارات انوشه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 603 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 269 |
||