بررسی خاستگاه‌های اضطراب اجتماعی در شخصیت‌های نوجوان رمان «طعم سیب زرد» براساس نظریة داغ ننگ | ||
| پژوهش های بین رشته ای ادبی | ||
| مقاله 11، دوره 5، شماره 9، خرداد 1402، صفحه 282-309 اصل مقاله (259.04 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/lir.2022.37869.1372 | ||
| نویسنده | ||
| ایوب مرادی* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| دورة نوجوانی از حساس‌ترین برهه‌های زندگی محسوب می‌شود. موضوع شکل‌گیری هویت و دغدغه‌های مربوط به آن، از مسائل مهم این دوره است که هرگونه اختلال در آن، می‌تواند آثار منفی بلندمدتی بر روان نوجوان داشته باشد؛ به‌ویژه آنکه قضاوت‌های دیگران در شکل‌گیری ساختار هویتی نوجوان نقش دارد. دراین‌میان وجود نقص‌های جسمانی و شخصیتی مشهود یا غیرمشهود، می‌تواند بر قضاوت دیگران و همچنین نگرش نوجوان به هویت خویشتن اثرگذار باشد. اروینگ گافمن جامعه‌شناس مشهور کانادایی طی نظریة کنش اجتماعی به بررسی انواع نقص‌ها یا به تعبیر او داغ‌های ننگ مؤثر بر شخصیت و روابط افراد پرداخته است. از نگاه او هویت افراد از سه راه عیب‌های جسمانی، اختلال‌های شخصیتی و تفاوت قومیتی می‌تواند دچار داغ‌خوردگی شود. در این وضعیت یا داغ‌خوردگی فرد از سوی دیگران قابل مشاهده است و یا اینکه نشانی از عیب در ظاهر وجود ندارد. در حالت اول شخص در پی مدیریت اثرات منفی داغ خواهد بود و در حالت دوم اصلی‌ترین دغدغه، پنهان‌کردن داغ ننگ است. موقعیتی که پدیدآورندة ترس و اضطراب است. رمان «طعم سیب زرد» از ناصر یوسفی ازجمله رمان‌های موفق نوجوان است که نویسنده طی آن به موضوع تأثیر داغ‌های ننگ شخصیتی و قومیتی بر روان شخصیت‌ها پرداخته است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است در پی بررسی تأثیر داغ ننگ بر ایجاد اضطراب در شخصیت‌های اصلی این رمان یعنی «سینا» و «نثار» است که اولی به دلیل نقص‌های شخصیتی و دومی بر اثر ملیت افغانی‌اش دچار داغ‌خوردگی‌اند. مسئله‌ای که باعث بروز بحران‌های جدی و انزوای آنان شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اضطراب اجتماعی؛ داغ ننگ؛ رؤیت‌پذیری؛ مدیریت تأثیرگذاری؛ رمان طعم سیب زرد | ||
| مراجع | ||
|
- ایمان، محمدتقی و گلمراد مرادی (1390) «روش‌شناسی نظریة اجتماعی گافمن»؛ فصلنامة زن و جامعه، شمارة 2، صص 77-59.
- توسلی، غلام‌عباس (1385)، نظریه‌های جامعه‌شناسی؛ تهران: سمت.
- حسینی، مریم و مژده سالارکیا (1391)«تحلیل رمان رؤیای تبت براساس استعارة نمایشی اروینگ گافمن»؛ فصلنامة متن‌پژوهی ادبی، شمارة 53، صص 108-81.
- ذبیح‌نیا، آسیه (1401). «بررسی رمان جای خالی سلوچ براساس نظریه داغ ننگ اروینگ گافمن»، دوفصلنامة پژوهش‌های بن‌رشته‌ای ادبی، سال 4، شمارة 7، صص 108-79.
- ریتزر، جورج، (1384) نظریة جامعه‌شناسی در دوران معاصر؛ ترجمة محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
- رئیسی، پویا و همکاران (1396) «واکاوی تأثیر روان-جامعه‌شناختی داغ ننگ بر شخصیت‌های آژاکس و مده‌آ»؛ فصلنامة پژوهشی تئاتر، شمارة 68، صص 166-147.
- سلیمی کوچی، ابراهیم و فاطمه سکوت جهرمی (1394) «بررسی شخصیت‌های داستان "اناربانو و پسرهایش" از منظر "تن بیگانه" کریستوا»؛ ادب‌پژوهی، شمارة 31، صص 135-117.
- فیروزی، آزیتا و مجید اکبری (1391). «مفهوم معناکاوی در اندیشة ژولیا کریستوا»، دوفصلنامة فلسفی شناخت، شمارة 67، صص 131-111.
- قاسم‌زاده، سیدعلی (1393) «جامعه‌شناسی رفتار در رمان طناب‌کشی بر مبنای نظریة داغ ننگ»؛ فصلنامة نقد ادبی، شمارة 26، صص 169-147.
- قوامی، مرجان؛ فاتحی‌زاده، مریم؛ فرامرزی، سالار و نوری امامزاده، اصغر (1393). «اثربخشی رویکرد روایت‌درمانی بر اضطراب اجتماعی و عزت نفس دانش‌آموزان دختر دورة راهنمایی»، مجلة روانشناسی مدرسه، سال 3، شمارة 3، صص 73-61.
- کیان‌پور، مسعود (1392). مقدمة کتاب داغ ننگ چاره‌اندیشی برای هویّت ضایع‌شده؛ تهران: مرکز.
- گافمن، اروینگ (1392) داغ ننگ چاره‌اندیشی برای هویّت ضایع‌شده؛ ترجمة مسعود کیان‌پور، تهران: نشر مرکز.
- گافمن، اروینگ (1391) نمود خود در زندگی روزمره، ترجمة مسعود کیان‌پور، تهران: نشر مرکز.
- مرادی، ایوب و سارا چالاک (1400) «نقد مجموعه‌داستان چشم سگ از عالیه عطایی براساس مفهوم بیگانگی از ژولیا کریستوا»، ادبیات پارسی معاصر، سال 11، شمارة 1، صص 272-249.
- نصراصفهانی، آرش (1397) در خانة برادر؛ پناهندگان افغانستانی در ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- نیازی، محسن و آمنه مرتضوی؛ (1394) «بررسی و تحلیل اندیشه و نظریه‌های اروینگ گافمن»؛ مجموعه‌مقالات کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی، صص 23-1.
- هومر، شون (1396). ژاک لاکان، ترجمة محمدعلی جعفری و محمدابراهیم طاهایی، تهران: ققنوس.
- یوسفی، ناصر (1398). طعم سیب زرد، تهران: پیدایش.
American psychiatric Association, Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5) Ameriacan psychiatric Pub. 2013.
Kristeva, Julia, Etrangers à nous-mes, first edition, Paris: artheme fayard bookstore, 1988. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,071 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 271 |
||