طرد زنان در فضای شهری | ||
| پژوهش‌نامه زنان | ||
| دوره 13، شماره 40، تیر 1401، صفحه 45-83 اصل مقاله (529.6 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/ws.2021.37776.3363 | ||
| نویسندگان | ||
| ریحانه باعزم1؛ خدیجه سفیری* 2؛ خلیل میرزایی3؛ عبدالحسین کلانتری4 | ||
| 1دانشجوی دکتری جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2استاد گروه علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران (نویسنده مسئول)، | ||
| 3دانشیار گروه علوم اجتماعی واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران | ||
| 4دانشیار جامعه‌‌شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| زنان به عنوان بخشی از نیروهای اجتماعی جامعه همواره بر اساس ایستارهای حاکم در جامعه در حاشیه قرار گرفته اند. با پیدایش و گسترش شهرنشینی در ایران این مسئله (طرد زنان) مورد توجه قرار می‌گیرد. بدین ترتیب این پژوهش تلاش کرده است به مطالعه طرد اجتماعی زنان در فضای شهری بپردازد. این پژوهش از روش نظریه زمینه ای استفاده و از طریق نرم افزار مکس کیو دی ای اقدام به کدگذاری کرده است و بر اساس روش نمونه گیری هدفمند 29 نفر از زنان تهران در فاصله سنی 20 تا 45 سال انتخاب شدند و با آنها مصاحبه انجام گرفت. یافته های این پژوهش حاکی از این است که بی پناهی اجتماعی زنان ناشی از ساختار مردسالارانه پدیده مرکزی است و در این پدیده شرایط ساختاری، زمینه‌ای و علی دخیل بوده اند. استراتژی این امر شامل مقولاتی نظیر عدم حضور یا حضور کمرنگ زنان ناشی از حس ناامنی در شهر، کمرنگ شدن ارتباطات اجتماعی ناشی از داغ ننگ اجتماعی و خودمراقبتی در زنان ناشی از شکسته شدن حریم زنانه گردیده است و پیامدهای این پدیده به مقولاتی نظیر آسیب دیدن زنان، بی تفاوتی و عادی انگاری و بروز احساسات ناخوشایند منتهی گردیده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژگان کلیدی: طرد اجتماعی؛ زنان؛ فضای شهری | ||
| مراجع | ||
|
آبنیکی، الهه.(1391)بررسی جامعهشناختی استفادۀ جوانان از فضای عمومی در شهر تهران(مطالعه موردی منطقۀ شهرک غرب مجتمع تجاری میلاد نور و منطقه شهر ری). کارشناسی ارشد( علوم اجتماعی گرایش مطالعات جوانان). دانشگاه مازندارن.
اباذری، یوسف و صادقی فسایی، سهیلا و حمیدی، نفیسه.(1387).احساس ناامنی در تجربه زنانه از زندگی روزمره.پژوهش زنان،6(1)،75-103.
احمدنیا، شیرین و همکاران.(1394).زنان و زندگی شهری(زنان، سلامت و محیط زیست شهری).تهران: مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران.
پارکر، سیمون.(1397).نظریهی شهر و تجربهی شهری. ترجمه حمیدرضا تلخابی و فرخ مهرآئین. تهران: تیسا.
پورمحمدی، محمدرضا و روستایی، شهریور و خضرنژاد، پخشان.(1398). تحلیل حق به شهر درفضاهای عمومی شهری با تاکید بر رویکرد عدالت جنسیتی. نمونه موردی: شهر ارومیه. زن و جامعه، 10(40)،195-222.
ترلیندن، اولا.(1392). شهر و جنسیت گفتمان بینالمللی دربارهی جنسیت، شهرسازی و معماری.ترجمه مینوش صدوقیانزاده. تهران: کلاغ.
تقوایی، علیاکبر و عزیزی، داوود و یزدانیان، احمد.(1394). بررسی نقش نظریه حق به شهر در تولید و بازتولید فضای شهری. شهرسازی و معماری هفت شهر،4( 49 و 50)، 88-99.
جارویس،هلن.کانتور،پاولا و کلارک، جاناتان.(1397).شهر و جنسیت. ترجمه محمد شارعپور. تهران:نشر علمی و فرهنگی
حاتمینژاد، حسین و شورچه، محمود.(1393). شهر و نظریه انتقادی( با تاکید بر آرا و آثار دیوید هاروی).تهران: پرهام نقش.
داداشپور، هاشم و علیزاده، بهرام و رستمی، فرامرز.(1393). گفتمان عدالت فضایی در شهر.تهران: آذرخش.
رهبری، لادن.(1393).جنسیت و شهروندی در تهران: مطالعۀ جامعه شناختی تفاوتهای جنسیتی در حق به شهر.دکتری(جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران). دانشگاه مازندارن ژیلنیتس، آندژی.(1396). فضا و نظریه اجتماعی. ترجمه آیدین ترکمه. تهران: علمی و فرهنگی.
سیدان، فریبا.(1397).زنان و کیفیت زندگی( با نگاهی به کیفیت زندگی زنان شهر تهران). تهران: تیسا
شادی طلب، ژاله.(1382).مشارکت اجتماعی زنان.پژوهش زنان، 3(7)،141-.176
شکربیگی، عالیه، رادین، پرنگ.(1395).بررسی عوامل مرتبط با احساس ناامنی اجتماعی زنان در فضای شهری(با تاکید بر ویژگیهای کالبدی شهری). مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 14(2)، 87-126.
فاضلی، محمد.(1391). ارزیابی تاثیرات اجتماعی سیاستها، برنامهها و طرحها.تهران: تیسا.
فکوهی،ناصر.(1383). انسان شناسی شهری.تهران: نشر نی.
قادرزاده، امید و خلقی،میترا.(1397). زنان و تجربه طرد اجتماعی (مطالعه کیفی زنان خانهدار شهر سنندج). مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 16(1)،7- 42.
قاسمی سیانی، محمد و حقی، مهدی.(1395). تبیین گستره فقر شهری و شناسایی سکونتگاههای غیررسمی از منظر عدالت فضایی. مطالعه موردی: نسیم شهر تهران. برنامهریزی منطقهای، 6(24)، 245- 256.
کاظمی، مهروش؛ حبیب، فرح و اسلامی، غلامرضا.(1388). رویکرد تحلیلی به نیازهای روانی و رفتاری زنان و تاثیر آن در بهبود کیفیت فضا(نمونه مورد مطالعه: فضای عمومی پارک). علوم و تکنولوژی محیط زیست، 16(93)،570-579.
گونواردنا و همکاران(1393).فضا، تفاوت، زندگی روزمره. ترجمه افشین خاکباز و محمد فاضلی. تهران: تیسا.
محمودیانی، سراج‌الدین.(1398).بررسی وضعیت و تحولات شهرنشینی ایران با تاکید بر دورهی 1385 تا 1395. بررسی آمار رسمی ایران، 29(1)، 79-94.
مداح، هما و روشنفکر، پیام.(1394). حق به شهر از اندیشه تا عمل.شهرسازی و معماری هفت شهر،4( 49 و 50)، 58-73.
هوبارد،فیل.(1396).شهر. ترجمه افشین خاکباز.تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
Almahmood and et al. (2017). Mapping the gendered city: investigating the socio-cultural influence on the practice of walking and the meaning of walkscapes among young Saudi adults in Riyadh. Journal of Urban Design,22:229-248.
Erdi,Gulcin.(2019). Women and Resistance in Urban Space . Alternatif Politika: Özel Sayı,99-114.
GÜNEY, Yasemin ince. (2014). Gender and urban space: An examination of a small Anatolian city. Journal of faculty of architecture,11(2):153-172.
Nakhal, Jana. (2015). Women as Space/Women in Space: Relocating our Bodies and Rewriting Gender in Space. Journal for Body and Gender Research,1(1):16-22.
Newcomba,Rachel.(2006). Gendering the city ,gendering the nation :contesting urban space in Fes ,Morocco. city and society:18,288-311.
Spain, Daphne. (2014). Gender and Urban Space. Review of society,40(1):581-598 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,702 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 570 |
||