تازیانه ى طبرخون مغولان؛ کنکاشی درباره شیئیت تازیانه و کاربرد نمادین آن در مناسبات اجتماعى مغولان و مغلوبان | ||
| تحقیقات تاریخ اجتماعی | ||
| مقاله 4، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، شهریور 1400، صفحه 101-124 اصل مقاله (715.25 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/shc.2021.37966.2266 | ||
| نویسنده | ||
| عبدالرسول خیراندیش* | ||
| استاد گروه تاریخ، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در جامعه های گذشته بخصوص آنجا که مرکب از غالبان و مغلوبان بوده است همواره اشیایی به صورت نمادین بیانگر مناسبات طبقاتی بوده اند. چنانکه تاج کلاه، دستار، ... چنین کارگردهایی نیز داشته اند. چنانکه به نظر میرسد در جامعه ایرانی عصر مغول تازیانه چنین نقش و کارکردی را برعهده داشته است. زیرا از جمله اقدامات چنگیزخان براى شکل دهى دولت و جامعه مغول، تخصیص اندازهای معین از تازیانه براى هر طبقهای بوده است؛ او تازیانه کوچک را براى چوپانان به عنوان طبقه فرودست مقرر کرده بود. از آنجا که در نگاهى کلى، جامعه مغول شامل دوطبقه ممتازه و بندگان بوده است و چوپانان را میتوان تقریباً برابر با اکثریت بندگان دانست، تازیانه بلند خاص ممتازان آن جامعه یعنى جنگجویان مغول بایست بوده باشد. اگرچه براى جامعه سوارکار و دامدار مغول استفاده دائمى از تازیانه امرى عادى به شمار میآمده و هر دوطبقه همواره تازیانهای به همراه داشتهاند، این اقدام چنگیزخان که در اصل احیای یک قانون قدیمی (یاسا) بوده است، موجب شد تازیانه براى تعیین موقعیت و منزلت اجتماعى کاربرد پیدا کند. این علاوه بر همه کاربردهاى دیگرى بوده که تازیانه در هر جامعه قدیمى داشته است. به همین جهت براى جامعه و دولت مغول میتوان شیئیت تازیانه را شکلدهنده یکى از مهمترین نمادهاى اجتماعى هم در مناسبات درونى جامعه مغول و هم در رابطه با ملل مغلوبه دانست چنانکه در ایران عصر مغول هم شاهد بازسازی مناسبات زیردستان و زیرستان هستیم. | ||
| کلیدواژهها | ||
| چوب یاسا؛ چوپانان مغول؛ جامعه مغولى؛ فرمانروایى چنگیزخان | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 786 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 441 |
||
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شمارهها | 990 |
| تعداد مقالات | 9,923 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,655,671 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,845,009 |