بررسی دروس فلسفی در برنامۀ «کارشناسی روان‌شناسی» | ||
| پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی | ||
| مقاله 11، دوره 21، شماره 7 - شماره پیاپی 95، مهر 1400، صفحه 243-266 اصل مقاله (325.65 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/crtls.2021.36188.2228 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی عاشوری* | ||
| استادیار، فلسفۀ علم، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| چهار درس «معرفت‌شناسی»، «آشنایی با فلسفۀ اسلامی»، «روان‌شناسی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان (علم‌النفس)» و «فلسفۀ علم روان‌شناسی» در برنامۀ کارشناسی روان‌شناسی به مباحث فلسفی اختصاص یافته است. با انتخاب مباحثِ مناسبِ دانشجویان و با رعایت ترتیب صحیح باید کارایی این مباحث را افزایش داد. در این مقاله، پس از مروری بر جایگاه و چرایی یادگیری مباحث فلسفی در برنامۀ آموزشی روان‌شناسی، سرفصل‌های مصوب این چهار درس نقد و بررسی و سرفصل و منابع پیش‌نهادی ارائه شده است. در این بررسی، چند نکته موردتوجه جدی قرار گرفته است: (1) مخاطب دانشجوی روان‌شناسی است، نه دانشجوی فلسفه؛ (2) در هر درس چندین رویکرد اصلی وجود دارد، که باید رویکرد مناسب دانشجویان روان‌شناسی انتخاب شود؛ (3) به دیگر دروس مرتبط با این مباحث در برنامۀ درسی روان‌شناسی توجه شود؛ (4) ترتیب ارائۀ دروس نیازمند بازنگری است؛ (5) باتوجه‌به میزان ساعت دروس، باید مباحث گزینش شود؛ و (6) باوجود انتشار آثار جدید و دارای غنای بسیار، هنوز باید برای تدوین و انتشار درس‌نامه‌های مناسب دانشجویان روان‌شناسی اقدام کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برنامۀ کارشناسی روان‌شناسی؛ آشنایی با فلسفۀ اسلامی؛ علم‌النفس؛ معرفت‌شناسی؛ فلسفۀ علم روان‌شناسی | ||
| مراجع | ||
|
آذربایجانی، م. (1399)، فلسفۀ علم روان‌شناسی، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.
اژهای. ج. (1391)، روان‌شناسی از دیدگاه دانشمندان اسلامی، تهران: دفتر فرهنگ اسلامی.
باقری نوع‌پرست، خ. (1398)، فلسفۀ علم روان‌شناسی، تهران: سمت.
برنج‌کار، ر. (1398)، آشنایی با علوم اسلامی، تهران: سمت.
بونژه، ماریو و روین آردیلا (1398)، فلسفۀ روان‌شناسی و نقد آن، ترجمۀ محمدجواد زارعان و ابوالحسن حقانی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
حسنزادۀ آملی، ح. (1392)، دروس شرح اشارات و تنبیهات ابن‌سینا، ج 3 و 8، قم: اشراق.
حسین‌زاده، م. (1398)، معرفت‌شناسی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
خسروپناه، عبدالحسین (1396)، فلسفۀ شناخت، قم: معارف.
خسروپناه، عبدالحسین (1394)، روش‌شناسی علوم اجتماعی، تحریر و تألیف مهدی عاشوری، تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1392)، «مقسم تصور و تصدیق از منظر معرفت‌شناسی نوصدرایی»، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران، س 46، ش 1.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1392)، تحلیل معرفت، تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1394)، «الگوی علم‌شناسی منطقی و هویت اجتماعی علم»، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی آینۀ معرفت، دانشگاه شهید بهشتی، ش 45.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1394)، «هدف‌گذاری رئالیستیِ تحقیقات اجتماعی با ملاحظه ارزش‌های اسلامی و زمینه‌های اجتماعی»، شورای عالی انقلاب فرهنگی، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی راه‌برد فرهنگ، ش 32.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1394)، رئالیسم معرفتی، تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1395)، «واقع‌نمایی و ارزش معرفتی شناخت‌های ظنی برمبنای نظریۀ اعتباریات علامه طباطبایی»، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران، س 49، ش 1.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1398)، «نقش ادراکات حقیقی و اعتبار در حکایت‌گریِ غیرذاتی»، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی حکمت اسلامی، س ششم، ش 4.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1400)، انسان‌شناسی نوصدرایی و علوم انسانی، تهران: مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1400)، ایدئولوژی‌های اجتماعی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
خسروپناه، عبدالحسین و مهدی عاشوری (1400)، فلسفۀ علم، فناوری، و جامعه، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
خسروپناه، عبدالحسین، حمید پارسانیا، و مهدی عاشوری (1392)، تولید و تکوین علوم انسانیِ اسلامی، تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
شیروانی، علی (1395)، کلیات فلسفه، قم: هاجر.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1386)، بدایۀ الحکمه، ترجمۀ محمدرضا طالبیان و محسن غرویان، قم: دار الفکر.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1394)، اصول فلسفۀ رئالیسم، قم: بوستان کتاب.
عاشوری، مهدی (1390)، «نظریه معرفتی ادراک و نقش آن در تأسیس معرفت‌شناسی نوصدرایی»، در: همایش علامه طباطبایی، فیلسوف علوم انسانی اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
عاشوری، مهدی (1393)، «مبناگرایی و مسئلۀ معلوم مستقیم»، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی ذهن، ش 58.
عاشوری، مهدی (1398)، «روش پژوهش به‌مثابۀ مصنوعی فناورانه و دلالت‌های آن در روش‌شناسی علوم انسانی اسلامی»، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی تحقیقات بنیادین در علوم انسانی، ش 16.
عاشوری، مهدی (1399)، «نقش إعدادی قوانین طبیعت و دلایل در تعین پدیده‌های اجتماعی»، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی تحقیقات بنیادین در علوم انسانی، ش 21.
عاشوری، مهدی (1400)، «مکانیسم‌های زیستی و الگوی نفس‌شناسی فلسفی؛ پرسش‌هایی برای متافیزیک علم»، در: فیلسوف فروتن: مجموعۀ مصاحبه‌ها و مقالات نکوداشت پروفسور لگنهاوزن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
عباسی آغوی، م. م. (1399)، معرفت‌شناسی برای دانشجویان روان‌شناسی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
عبدالملکی، س. (1397)، فلسفۀ علم روان‌شناسی، تهران: طلایی.
عبودیت، ع. (1386)، آشنایی با فلسفۀ اسلامی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
عبودیت، ع. (1398)، فلسفۀ مقدماتی، تهران: سمت.
فیاضی، غ. ر. (1395). درسنامۀ علم‌النفس فلسفی، تهران: سمت.
فیاضی، غ. ر. (1396)، درآمدی بر معرفت‌شناسی، به‌همت مرتضی رضایی و احمدحسین شریفی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
کرمی، رضاعلی و مهدی عاشوری (1386)، «اصول آموزش علوم اسلامی به مخاطب عمومی»، ، فصل‌نامۀ علمی ـ ترویجی دانشگاه اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، ش 34.
محمدی، عبدالله و مجتبی مصباح (1394)، معرفت‌شناسی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
المسیلینی، سیدزهیر (1397)، آشنایی مقدماتی با فلسفۀ اسلامی، قم: جامعۀ المصطفی العالمیۀ.
مصباح یزدی، محمدتقی (1380)، ترجمه و شرح الاسفار الاربعه، ج 8، قم: مؤسسۀ امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1396)، آموزش فلسفه، ج 1 و 2، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
مطهری، مرتضی (1387)، مسئلۀ شناخت، تهران: صدرا.
نارویی نصرتی، رحیم و حسن عبدی (1399)، علم النفس از دیدگاه اندیشمندان مسلمان، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
نراقی، م. م. (1392)، گزیدۀ علم اخلاق اسلامی (جامعالسعادات)، ترجمه و گزینش م. مینوی، تهران: حکمت.
وایسکاف، دنیل و فرد آدامز (1400)، فلسفۀ روان‌شناسی، ترجمۀ ابوتراب یغمایی، تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
Bermudes, Jose Luis (2005), Philosophy of Psychology: A Contemporary Introduction, London: Routledge.
Khosropanah, Abdol-Hosein and Mahdi Ashoori (2018), “Humanistic Turn in Contemporary Islamic Studies”, The Journal of Contemporary Islamic Studies (JCIS), vol. 1, no. 2.
Symon, J. and L. Calvo (2013), The Routledge Companion to Philosophy of Psychology, London: Routledge | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 535 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 345 |
||