مطالعه تطبیقی اشراف در بافت اجتماعی ایران باستان و اسلام اولیه از دیدگاه تاریخ مفهومی | ||
| تحقیقات تاریخ اجتماعی | ||
| مقاله 6، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، شهریور 1400، صفحه 165-196 اصل مقاله (270.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/shc.2021.35272.2203 | ||
| نویسندگان | ||
| امید غیاثی1؛ فاطمه بختیاری* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ باستان، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| اشراف به عنوان مفهومی مهم و پرکاربرد در تحلیلهای اجتماعی، در طول تاریخ یکسان فهمیده نمیشده است و سطوح مختلف مفهومی دارد. مسأله اصلی این نوشتار، فهم تأثیرگذاری جهانبینی دو جامعه ایران باستان متاخر و اسلامی نخستین به عنوان دو خاستگاه اصلی، بر مفهوم اشرافیت در دوره اسلامی تاریخ ایران است. این مسأله در قالب این پرسش که جوامع ایران اواخر دوره باستان و جامعه نخستین اسلامی چه فهمی از اشراف داشتند؟ در پی پاسخ برآمد. نوشتار حاضر با تکیه بر روش تاریخ مفهومی بافت اجتماعی جوامع مذکور را مطالعه نموده تا مؤلفههایی مفهومی بدست دهد و در ادامه با تکیه بر روش تطبیقی، مؤلفههای اشرافیت در این دو جامعه را با هم مقایسه کرده است. در هر دو جامعه، اهمیت تبار اشرافی بسیار مهم بود، اما ساختار پیچیدهتر اجتماعی در ایران باستان و وابستگی آنان به زمین و ایدئولوژی پادشاهی ایرانیان، سبب شده بود تا فهم اشراف در مقایسه با ساخت قبیلهای در میان اعراب تازه مسلمان متفاوت باشد. این تفاوت مفهومی، بر واقعیت اجتماعی اثرگذار بود و در دورهی اسلامی تاریخ ایران، مفهومی چندلایه از اشراف را بوجود آورد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| اشراف؛ ایران باستان؛ اسلام؛ تاریخ مفهومی؛ مطالعه تطبیقی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,092 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 488 |
||
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شمارهها | 990 |
| تعداد مقالات | 9,923 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,655,704 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,845,024 |