« صکوکالدلیل حماسه‌ای مضحک به تقلید از شاهنامه » | ||
| کهن‌نامه ادب پارسی | ||
| مقاله 14، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 35، بهمن 1401، صفحه 347-370 اصل مقاله (311.72 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/cpl.2023.6844 | ||
| نویسندگان | ||
| بشیر نیکدل کلاشمی* 1؛ علی پدرام میرزایی2؛ پروین تاج بخش3؛ حسین یزدانی4؛ ایوب مرادی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه پیام نور، ایران | ||
| 4دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، ایران | ||
| چکیده | ||
| ابوالحسن یغمای جندقی از شاعران عصر قاجار است که مفاسد روزگار خود را با طنز به نقد کشیده است. از شگردهای او نقیضهپردازی از شاعران پیشین سبک خراسانی و عراقی است. مثنوی «صکوکالدلیل» منظومهای564 بیتی در هجو یکی از همعصران اوست که شاعر در سرایش آن به شاهنامۀ فردوسی نظر دارد. این مقاله براساس مؤلفههای حماسۀ مضحک به مطالعۀ شکل، ساختار و درونمایۀ «صکوکالدلیل» میپردازد و آن را با انواعی چون نقیضه و بورلسک مقایسه میکند. یغما با بهرهگیری از روش نقیضه پردازی میکوشد در اشعارش خلاقیت را جایگزین تقلید نماید. او در این کار تا حدودی موفق بوده است؛ اما گاه تغییر آهنگ از لحن حماسی به لحن تعلیمی و تلفیق آن دو با هم این منظومه را از یکپارچگی سبکی به دور ساخته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صکوکالدلیل؛ یغمای جندقی؛ حماسۀ مضحک؛ نقیضه؛ بورلسک | ||
| مراجع | ||
|
آرین پور، یحیی (1372)، از صبا تا نیما، ج1: تهران: انتشارات زوّار. آیدنلو، سجاد (1388)، از اسطوره تا حماسه، تهران: سخن. اخوان ثالث، مهدی (1374)، نقیضه و نقیضه سازان، به کوشش ولی الله درودیان، تهران: انتشارات زمستان. اصلانی، محمدرضا (1395)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز، تهران: نشر مروارید. انوشه، حسن (1376)، دانشنامۀ ادب فارسی، تهران: انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی. بهزادی اندوهجردی ، حسین (1383)، طنزپردازان ایران از آغاز تا پایان دورۀ قاجار، تهران : دستان. پلارد، آرتور(1395)، طنز، ترجمۀ سعید سعیدپور، تهران: نشر مرکز. جوادی، حسن (1384)، تاریخ طنز در ادبیات فارسی، تهران: کاروان. حری ، ابوالفضل (1387)، دربارۀ طنز ،تهران : سورۀ مهر. دهخدا، علی اکبر (1370)، لغت نامه، ج9: انتشارات دانشگاه تهران. سلیمانی، محسن (1391)، اسرار و ابزار طنز نویسی: سورۀ مهر. سمیعی، احمد (1393)، نگارش و ویرایش،تهران: سمت. شمس قیس رازی (بی تا)، المعجم فی معاییر اشعار العجم، تصحیح قزوینی و مدرس رضوی، تهران: کتابفروشی تهران. شمیسا، سیروس (1374)، انواع ادبی، تهران: فردوس. شهریاری، حسن و حاجی رحیمی،فاطمه(1399)، تاثیر ارواح مردگان بر کردار قهرمان در منظومههای حماسی(گیل گمش،ایلیاد، ادیسه، انه اید، شاهنامه، بهمن نامه، شهریارنامه)، کهن نامۀ ادب پارسی،سال یازدهم ،شماره2، صص(171-193). صفا، ذبیحالله (1363)، حماسهسرایی در ایران، تهران: امیرکبیر. عرب نژاد، زینب و همکاران (1395): «اصطلاح شناسی تطبیقی نقیضه و پارودی»، ادبیات تطبیقی، س8، ش 15،صص245-267. عربنژاد، زینب و همکاران(1397)، «بررسی تطبیقی دو حماسۀ مضحک موش و گربه و تجاوز به طرّه گیسو»، ادبیات تطبیقی،س8، ش19، صص 156-136. کاسب، عزیزالله (1366)، چشم انداز تاریخی هجو ، تهران: مولف. محمدی، علی و تسلیم جهرمی، فاطمه (1393)، «بررسی و تحلیل حماسه های مضحک و گونه های آن در زبان فارسی»، جستارهای نوین ادبی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی مشهد.صص122-87 . مختاری اردکانی، محمدعلی (1373)، «جهانی های معنایی در زبان عامیانه»، زبان شناسی، ش21.صص79-58. موسوی گرمارودی، سید علی(1396)، دگرخند ، درآمدی کوتاه بر طنز ، هزل و هجو، ویراست دوم ، تهران :هرمس. نظری تاویرانی، علی نظر و پارسا، سید احمد(1397)، نوآوریهای یغمای جندقی در هجوسرایی، شعرپژوهی، س10، ش4، پیاپی38،صص198-181. نوح، نصرتالله (1356)، یغمای جندقی عبیدی دیگر در دورۀ قاجار(1)، یغما، ش353، صص737-731. یغمای جندقی، ابوالحسن (1384)، دیوان اشعار، ج1، تصحیح سید علی آل داود، تهران: توس. Cuddon.J.A. (1976), “A dictionary of literary terms”, Great Britain.Member of the BPCC Group, Aylesbury,Bucks. Robertstone,R(2009), “Mock-Epic poetry from Pope to Heine”, Oxford University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,000 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 324 |
||