نقد و تحلیل کتاب Studies in Iconology, Humanistic Themes in the Art of the Renaissance by Erwin Panofsky (درآمدی بر آیکونولوژی، مفاهیم انسان‌گرایانه در هنر رنسانس، نوشتۀ اروین پانوفسکی) | ||
| پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی | ||
| مقاله 3، دوره 21، شماره 5 - شماره پیاپی 93، مرداد 1400، صفحه 51-76 اصل مقاله (515.75 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/crtls.2020.30348.1807 | ||
| نویسندگان | ||
| عاطفه امیری1؛ زینب صابر* 2؛ ناهید عبدی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2دانشیار فلسفۀ هنر، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 3استادیار پژوهشکدۀ هنر، عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ هنر، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| کتاب درآمدی بر آیکونولوژی، مفاهیم انسان‌گرایانه در هنر رنسانس، نوشتۀ اروین پانوفسکی، چگونگیِ کاربستِ روش‌شناسیِ آیکونولوژی را در تفسیر آثار هنری نشان می‌دهد. هدف از نقد کتاب یادشده بیان اهمیت پژوهش‌های بینارشته‌ای و چگونگی سازمان‌دهی روش‌مند مطالب در تحلیل آثار هنری است. ازاین‌رو در این مقاله، شکل و محتوای اثر و مواضعِ نویسنده در تحلیل و ارجاعات به منابع براساس روش آیکونولوژی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. به‌لحاظ شکلی، کتاب موردبحث ایدۀ محوریِ رابطۀ میان فرم و موضوع در تحلیل آثار هنری را مدنظر داشته و چگونگی تحلیل و تفسیر آثار هنری را، با‌توجه‌به زمینۀ تاریخی پدیدآمدن آثار، نشان داده است. البته مواردی چند از عدمِ ارجاع به تصاویر در متن کتاب، فقدانِ ترتیب در استفاده از تصاویر در متن، و عدم ارجاع به منابع معتبر، به‌ویژه در ارجاع به منابع فلسفۀ اسلامی، موجب برخی محدودیت‌ها در استفاده از کتاب یادشده شده است. باوجود این موارد، پژوهش‌گران با استفاده از روش تحلیل بینارشته‌ای مطرح‌شدۀ پانوفسکی، با فراروی از مطالعاتِ فرمی، پژوهش‌هایی بارور درجهتِ فهم معنای ذاتی یا محتوا در آثار هنری ارائه کرده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیکونولوژی؛ اروین پانوفسکی؛ هنر رنسانس؛ معنای ذاتی؛ محتوا | ||
| مراجع | ||
|
آرنت، هانا (1398)، وضع بشر، ترجمۀ مسعود علیا، تهران: ققنوس.
پاکباز، روئین (1386)، دایرۀ‌المعارف هنر نقاشی، پیکره‌سازی، گرافیک، تهران: فرهنگ معاصر.
پانوفسکی، اروین (1396)، معنا در هنرهای تجسمی، ترجمۀ ندا اخوان اقدم، تهران: چشمه.
ستاری، جلال (1397)، عشق صوفیانه، تهران: مرکز.
صرامی، عارفه و سیده‌شبنم شمس‌الدین (1397)، تفسیر نگاره‌های ایرانی برپایۀ نجوم، با پیش‌گفتاری از بهار مختاریان، تهران: انسان‌شناسی ایران.
عبدی، ناهید (1390)، درآمدی بر آیکونولوژی، نظریه‌ها و کاربردها، تهران: سخن.
عبدی، ناهید (1391)، «بررسی نقش‌مایه‌های آیکونوگرافیک از ورای دو شاهنامۀ بایسنقری و طهماسبی»، فصل‌نامۀ کیمیای هنر، س 1، ش 3.
فرنودفر، فریده (1387)، ترجمه و شرح تئوگونی هسیودس، تهران: دانشگاه تهران.
گاردنر، هلن (1385)، هنر در گذر زمان، ترجمۀ محمدتقی فرامرزی، تهران: آگه.
گرابار، الگ (1390)، مروری بر نگارگری ایرانی، ترجمۀ مهرداد وحدتی دانش‌مند، تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه، و نشر آثار هنری متن.
ماری، کریس (1389)، نویسندگان برجستۀ قلمرو هنر از عهد کهن تا پایان سدۀ نوزدهم، ترجمۀ صالح طباطبایی و فائزه دینی، تهران: فرهنگستان هنر.
ماینر، ورنون هاید (1390)، تاریخِ تاریخ هنر، ترجمۀ مسعود قاسمیان، تهران: فرهنگستان هنر.
مختاریان، بهار (1395)، «نظریه و روش در تحلیل و تفسیر تصویر»، فصل‌نامۀ چیدمان، س 5، ش 12.
نصری، امیر (1388)، حکمت شمایل‌های مسیحی، تهران: چشمه.
نصری، امیر (1389)، «رویکرد شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی در مطالعات هنری»، مجلۀ رشد آموزش هنر، دورۀ 8، ش 1.
نقدنامۀ هنر؛ ویژۀ آیکونولوژی هنر (1391)، زیرنظر معاونت پژوهشی خانۀ هنرمندان ایران، ش 1.
همیلتون، ادیت (1376)، سیری در اساطیر یونان و رم، ترجمۀ عبدالحسین شریفیان، تهران: اساطیر.
Belting, H. (2005), “Image, Medium, Body: A New Approach to Iconology”, Critical Inquiry, vol. 31.
Johnson, Ch. D. (2012), Memory, Metaphor, and Aby Warburg’s Atlas of Images, New York: Cornell University Press and Cornell University Library Ithaca.
Landauer, C. (1994), “Erwin Panofsky and the Renascence of the Renaissance”, Renaissance Quarterly, vol. 47, no. 2.
Panofsky, E. (2018), Studies in Iconology, Humanistic Themes in the Art of the Renaissance, New York: Routledge.
Panofsky, E. (1955), Meaning in the Visual Arts, Garden City: Doubleday & Company.
Panofsky, E. and F. Saxl (1933), “Classical Mythology in Mediaeval Art”, Metropolitan Museum Studies, vol. 4, no 2.
Vitruvius, P. (1914), Vitruvius: The Ten Books of Architecture
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 575 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 510 |
||