نقد کتاب بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه | ||
| پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی | ||
| مقاله 8، دوره 21، شماره 5 - شماره پیاپی 93، مرداد 1400، صفحه 169-198 اصل مقاله (332.5 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/crtls.2021.6619 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیرا عرب* 1؛ سید عبدالمجید شریف زاده2 | ||
| 1کارشناس پژوهشی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی | ||
| 2عضو هیأت علمی (استادیار)، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، رییس گروه هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری | ||
| چکیده | ||
| دورة ساسانی یکی از دوره‌های مهم تاریخ ایران است که آثار هنری بی‌نظیری از این دوره برجای مانده است. عناصر تزیینی در آثار هنری این دوره حاکی از پیوند باورها و اعتقادات در اندیشة انسان است. کتاب بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه به‌قلم ندا اخوان اقدم در سال 1396 از انتشارات فرهنگستان هنر به‌چاپ رسیده است. این کتاب، علاوه‌بر نداشتن نظم مشخص و منسجم برای تحلیل نقوش، کاستی‌های شکلی و محتوایی دارد. پژوهش حاضر با تکیه بر روش کتاب‌خانه‌ای به نقد انتقادی کتاب پرداخته و ساختار شکلی و محتوای علمی آن را ارزیابی کرده است. بدین منظور، به کاستی‌های کتاب اشاره و نظرهای انتقادی ذیل هریک از مباحث بیان شده است. اشاره به کاستی‌ها به‌منظور دست‌یابی به مفاهیم و تبیین وجوه نمادین نقوش در ظروف فلزی ساسانی است که از نتایج این نوشتار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فلزکاری ساسانی؛ نمادشناسی؛ نقوش شکار؛ نقوش آیینی؛ نقوش تزیینی؛ نقد | ||
| مراجع | ||
|
آریان‌پور، منوچهر و دیگران (1385)، فرهنگ انگلیسی به فارسی، تهران: جهان رایانه.
آزادبخت، مجید و محمود طاووسی (1391)، «استمرار نقش‌مایه‌های ظروف سیمین دورة ساسانی بر نقوش سفالینه‌های دورة سامانی نیشابور»، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی نگره، ش 22.
اخوان اقدم، ندا (1396)، بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه، تهران: فرهنگستان هنر.
ارداویراف‌نامه (1382)، ترجمۀ متن پهلوی فیلیپ ژینیو، ترجمة ژاله آموزگار، تهران: معین.
بهار، مهرداد (1375)، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: توس.
حسن‌زاده، رمضان (1392)، مقاله‌نویسی در علوم رفتاری، تهران: ویرایش.
خدامی، علیرضا، جبار رحمانی، و عالمه شریفی (1391)، «رقص، فرهنگ و مذهب نگاهی انسان‌شناختی به رقص‌های سنتی»، پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، دورۀ 2، ش 2.
رضوی‌فر، آملیه و حسین غفاری (1390)، «نشانه‌شناسی پیرس در پرتو فلسفه، معرفت‌شناسی و نگرش وی به پراگماتیسم»، فلسفه، س 39، ش 2.
زمانی، عباس (2535)، تأثیر هنر ساسانی در هنر اسلامی، تهران: ادارۀ کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر.
سامی، علی (1398)، تمدن ساسانی، تهران: سمت.
سرلو، خوان ادوارد (1388)، فرهنگ نمادها، ترجمۀ مهرانگیز اوحدی، تهران: دستان.
سلطانی‌نژاد، آرزو، حمید بروجنی فرهمند، و تورج ژوله (1393)، «تجلی نمادها در قالی ارمنی‌باف در ایران»، فصل‌نامۀ علمی ـ پژوهشی نگره، ش 30.
طاهری، صدرالدین (1396)، نشانه‌شناسی کهن‌الگوها، تهران: شورآفرین.
طاهری، علیرضا (1388)، «تأثیر تصویر سیمرغ بر روی هنر اسلامی؛ بیزانسی و مسیحی»، نشریۀ علمی ـ پژوهشی هنرهای زیبا ـ هنرهای تجسمی، ش 38.
عباسلو، احسان (1391)، «نقد کهن‌الگوگرایانه»، کتاب ماه ادبیات، ش 182.
عرب، سمیرا (1394)، بررسی تطبیقی زیباشناسی نقوش خاتم‌کاری دورۀ صفوی و قاجار، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
عصارزادگان دزفولی، زینب و عبدالعزیز موحد (1394)، «هنر در عصر ساسانی»، فصل‌نامۀ تاریخ‌پژوهی، ش 65.
فرنبغ‌دادگی (1380)، بندهش، گزارنده مهرداد بهار، تهران: توس.
فیروزمندی شیره‌جینی، بهمن و الهام بابایی (1393)، «نمادشناسی نقوش جانوری در هنر ساسانی»، پیام باستان‌شناس، ش 21.
کوپر، جی. سی. (1379)، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمة ملیحه کرباسیان، تهران: فرشاد.
موسوی حاجی، رسول و علی‌اکبر سرفراز (1396)، نقش‌برجسته‌های ساسانی، تهران: سمت.
مولایی، چنگیز (1392)، آبان‌یشت، تهران: مرکز دائرۀ‌المعارف بزرگ اسلامی.
واشقانی فراهانی، ابراهیم (1389)، «سرآغاز گیاهان در اساطیر ایرانی»، مطالعات ایرانی، ش 17.
هرتسفلد، ارنست (1381)، ایران در شرق باستان، ترجمۀ همایون صنعتی‌زاده، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
هینلز، جان (1377)، شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: آویشن و چشمه.
یاحقی، محمدجعفر (1388)، فرهنگ اساطیر و داستان‌واره‌ها در ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.
یونگ، کارل گوستاو (1377)، انسان و سمبل‌هایش، ترجمة محمود سلطانیه، تهران: جامی.
Baring, A. and J. Cashford (1993), The Myth of the Goddess: Evolution of an Image, London: Penguin, Bhagavata Purana.
Pahlavi Texts (1897), J. M. Jamasb Asana (ed.), Fort Printing Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 894 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 387 |
||