نقدی بر جامعه‌شناسی جنسیت با رویکردی اسلامی به‌مثابۀ یک کتاب درسی | ||
| پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی | ||
| مقاله 7، دوره 20، شماره 12 - شماره پیاپی 88، اسفند 1399، صفحه 137-159 اصل مقاله (283.21 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/crtls.2020.27165.1610 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه حاجی‌اسماعیلی* 1؛ رضا حبیبی2 | ||
| 1پژوهش‌گر مقیم مرکز تحقیقات زن و خانواده، دانشجوی دکتری مطالعات زنان، دانشگاه ادیان و مذاهب | ||
| 2دانشیار و دبیر پژوهش گروه مبانی اندیشه، مؤسسۀ علوم انسانی، مسئول دفتر تألیف متون درسی جامعۀ‌الزهرا، | ||
| چکیده | ||
| کتاب درسی در نظام آموزش و پرورش جایگاه محوری دارد و یکی از مهم‌ترین ابزارهای یادگیری در کلیۀ سطوح تحصیلی به‌شمارمی‌رود. یکی از راه‌کارهای مهم ارتقای کتاب‌های درسی نقد و ارزیابی دقیق و کارشناسانۀ آن‌هاست. کتاب جامعه‌شناسی جنسیت با رویکردی اسلامی، اثر حسین بستان، به‌عنوان متن درسی، برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و نیز طلاب سطح سه در رشته‌های مطالعات زنان و جامعه‌شناسی تدوین شده است. منزلت علمی نویسنده ازیک‌سو، بدیع‌بودن موضوع کتاب از‌سوی‌دیگر، و رویکرد آموزشی داشتن کتاب ازسوی‌سوم این کتاب را شایستۀ نقد و بررسی قرار داده است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد پاسخ‌گویی به این سؤال است که مزایا و کاستی‌های این کتاب به‌عنوان یک کتاب درسی چیست و تا چه حد شاخصه‌های کتاب درسی در این کتاب رعایت شده است؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که اثر موردنظر هرچند به‌لحاظ قوت علمی، نوآوری، اتقان محتوایی، و نگارش ساده و روان شایستۀ تقدیر است، از جهت صوری، روش‌شناختی، و سازمان‌دهی ساختار و محتوای دروس براساس معیارهای تدوین متون درسی مبتلا به اشکالات جدی است و فاصلۀ زیادی با استاندادهای مطلوب دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقد کتاب درسی؛ جامعه‌شناسی جنسیت؛ رویکرد اسلامی؛ ساختار کتاب درسی؛ محتوای کتاب درسی | ||
| مراجع | ||
|
آبوت، پاملا و کلر والاس (1380)، جامعه‌شناسی زنان، ترجمۀ منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی.
آزادارمکی، تقی (1386)، جامعه‌شناسی خانوادۀ ایرانی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
آصف‌زاده، سعید (1384)، «تحلیل انتقادی مطالعات پژوهشی در علوم پزشکی»، پزشکی در پزشکی، مجلۀ دانشکدۀ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی شهید بهشتی، ش 29.
احمدنیا، شیرین (1396)، «نقد کتاب جنسیت، جامعه، و جامعه‌شناسی سعیده گروسی»، فصل‌نامۀ نقد کتاب علوم اجتماعی، س 4، ش 13.
بستان (نجفی)، حسین (1382)، نابرابری و ستم جنسی از دیدگاه اسلام و فمینیسم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بستان (نجفی)، حسین (1388)، اسلام و تفاوت‌های جنسیتی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران: دفتر امور بانوان وزارت کشور.
بستان (نجفی)، حسین (1390)، جامعه‌شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بستان (نجفی)، حسین (1390)، خانواده در اسلام، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بستان (نجفی)، حسین (1392)، نظریه‌سازی دینی در علوم اجتماعی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بستان (نجفی)، حسین (1394)، جامعه‌شناسی جنسیت با رویکردی اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیۀ خواهران.
بلوم، بنجامین اس. و دیگران (1374)، طبقه‌بندی هدف‌های پرورشی (حوزۀ شناختی)، ترجمۀ علی‌اکبر سیف و خدیجه علی‌آبادی، تهران: رشد.
پارسا، محمد (1372)، روان‌شناسی یادگیری بر بنیاد نظریهها، تهران: بعثت.
پاکپور، یونس (1390)، زمینۀ تکنولوژی آموزشی، تهران: دیدار.
تقی‌پور، علی (1390)، برنامه‌ریزی آموزشی، تهران: آگه.
جعفرپور، رشید (1388)، «معرفی و نقد کتاب جامعه‌شناسی جنسیت خدیجه سفیری و سارا ایمانیان»، کتاب ماه علوم اجتماعی، ش 21.
حبیبی، رضا (1390)، برنامه‌ریزی درسی، قم: مرکز مدیریت حوۀ علمیۀ قم.
حسن مرادی، نرگس (1396)، طراحی آموزش اثربخش، چاپ پنجم، تهران: شر آییژ.
ساروخانی، باقر (1375)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، تهران: سروش.
سفیری، خدیجه و سارا ایمانیان (1388)، جامعه‌شناسی جنسیت، تهران: جامعه‌شناسان.
سگالن، مارتین (1370)، جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، ترجمۀ حمید الیاسی، تهران: نشر مرکز.
سیف، علی‌اکبر (1383)، روان‌شناسی پرورشی، تهران: آگاه.
سیف، علی‌اکبر (1386)، اندازه‌گیری، سنجش، و ارزش‌یابی آموزشی، تهران: دوران.
شادمانی، هاجر (1389)، «معرفی و نقد کتاب جامعه‌شناسی جنسیت استفانی گرت»، کتاب ماه علوم اجتماعی، ش 26.
شعبانی، حسن (1385)، مهارت‌های آموزش و پرورشی (روش‌ها و فنون تدریس)، تهران: سمت.
شیخی، محمدتقی (1380)، جامعه‌شناسی زنان و خانواده، تهران: شرکت سهامی انتشار.
فتحی واجارگاه، کوروش (1395)، اصول برنامه و مفاهیم اساسی برنامۀ درسی، تهران: نشر نی.
گرت، استفانی (1379)، جامعه‌شناسی جنسیت، ترجمۀ کتایون بقایی، تهران: دیگر.
گروسی، سعیده (1395)، جنسیت، جامعه، و جامعه‌شناسی، تهران: جامعه‌شناسان.
مشیرزاده، حمیرا (1381)، از جنبش تا نظریه، تاریخ دو قرن فمینیسم، تهران: شیرازه.
موریسون، گری آر.، استیون ام. روس، و جرالد کمپ (1387)، طراحی آموزش اثربخش، ترجمۀ غلامحسین رحیمی‌دوست، اهواز: دانشگاه شهید چمران.
میشل، آندره (1354)، جامعه‌شناسی خانواده و ازدواج، ترجمۀ فرنگیس اردلان، تهران: دانشکدۀ علوم اجتماعی و تعاون.
نوریان، محمد (1393)، چگونگی طرح هویت ملی در کتاب تعلیمات اجتماعی ششم دبستان و سوم راه‌نمایی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، شیراز: دانشگاه شیراز.
Chafetz, Janet Saltzman (2006), Handbook of the Sociology of Gender, NewYork: Springer. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 552 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 436 |
||