روشنگری و توتالیتاریانیسم: نقد کتاب Critique and Crisis: Enlightenment and the Pathogenesis of Modern Society (نقد و بحران: روشنگری و آسیبزاییِ جامعة مدرن) | ||
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی | ||
مقاله 6، دوره 20، شماره 12 - شماره پیاپی 88، اسفند 1399، صفحه 115-136 اصل مقاله (288.84 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/crtls.2021.27699.1633 | ||
نویسندگان | ||
بهنام جودی1؛ مجید توسلی رکنآبادی* 2 | ||
1دکترای علوم سیاسی، اندیشة سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکدة حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکدة حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
محور اصلی بحث در این مقاله نقد و بررسی کتاب نقد و بحران: روشنگری و آسیبزایی جامعة مدرن، نوشتة راینهارت کوزلک، است. این کتاب نخستینبار در سال 1959م بهزبان (اصلی) آلمانی منتشر شده است و آخرین ترجمة آن در سال 1988م بهزبان انگلیسی در انتشارات The MIT Press منتشر شده است. تلاش برای نشان دادن و توضیح ریشههای توتالیتاریانیسم قرن بیستمی در «روشنگری» قرن هجدهمی وجه اصلی همت کوزلک در این کتاب است. مطلقهگرایی در اروپا و ساختار دوگانة تابع/ متبوع و اخلاق شخصی/ سیاست عمومی آن بهمثابۀ بستر ظهور روشنگری عملاً مانع رهاییبخشی مدنظر روشنگری شده و خود در تحلیل نهایی در دامی بزرگتر درغلتیده است. چالشهای سیاسی انضمامی متعاقب فروپاشی مطلقهگرایی، بهویژه بعد از 1789م به بعد، روشنگری را درگیر خلق الگوهایی از اندیشیدن و رفتار اخلاقی کرده که تناقضهای لاینحل ناشی از آن تسلیمشدن دربرابر تصویری اوتوپیایی از جامعه و پیشبردن ریاکارانة آن را موجب شده و راه را بر ترور و دیکتاتوری گشوده است. بهنظر میرسد ایدة اصلی کوزلک در نقد روشنگری و ادعای درهمتنیدگی آن با توتالیتاریانیسم قرن بیستم که بهتأثیراز ایدة کارل اشمیت، در کتاب لویاتان در نظریة دولت تامس هابز است، عمدتاً تصویری جانبدارانه و گزینشی است. | ||
کلیدواژهها | ||
راینهارت کوزلک؛ کارل اشمیت؛ بحران؛ روشنگری؛ ضدروشنگری؛ سپهر عمومی؛ اندیشۀ سیاسی مدرن | ||
مراجع | ||
آدورنو، تئودور و ماکس هورکهایمر (1389)، دیالکتیک روشنگری، قطعات فلسفی، ترجمۀ مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: گام نو.
اشمیت، کارل (1393)، الهیات سیاسی: چهارفصل دربارۀ مفهوم حاکمیت، ترجمۀ لیلا چمنخواه، تهران: نگاه معاصر.
اشمیت، کارل (1395)، مفهوم امر سیاسی، ترجمۀ یاشار جریانی و رسول نمازی، تهران: ققنوس.
اشمیت، کارل (1397)، لویاتان در نظریۀ دولت تامس هابز، معنا، و شکست یک نماد سیاسی، ترجمۀ شروین مقیمی زنجانی، تهران: روزگار نو.
فوکو، میشل (بیتا)، «دربارة ’روشنگری چیستِ ‘کانت»، ترجمة همایون فولادپور، تهران: علمی و فرهنگی.
کاسیرر، ارنست (1395)، فلسفة روشنگری، ترجمة یدالله موقن، تهران: نیلوفر.
هولاب، رابرت (1389)، نقد در حوزة عمومی، ترجمة حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
Bizas, Konstantions (2016), “Reinhart Koselleck’s Work on Crisis”, French Journal for Media Research, no. 5. Blumenberg, Hans (1999), The Legitimacy of the Modern Age, Robert M. Wallace (trans.), The MIT Press. Edmonds-Copey (2016), “How Convincing is Reinhart Koselleck’s Concept of Sattelzeit (1750-1850)?”, The Theory and Practice of Intellectual History (IH5003). Edwards, Jason (2006), “Critique in Crisis Today: Koselleck, Enlightenment and the Concept of Politics”, Contemporary Political Theory, no. 5. Fillafer, Franz Leander (2007), “The Enlightenment on Trial, Reinhart Koselleck’s Interpretation of Aufklärung”, in: The Many Faces of Clio, Q. Edward Wang and Franz L. Fillafer (eds.), NewYork, Oxford: Berghahn Books. Gilbert, Andrew Simon (2019), The Crisis Paradigm, Description and Prescription in Social and Political Theory, Plagravemacmillan Kant, Immanuel (1784), “Beantwortung der Frage: Was ist Aufklärung?”, Text Gemeinfrei, Aufmachung Urheberrechtlich Geschützt. Koselleck, Reinhart (1997), “The Temporalization of Concepts”, in: Finnish Yearbook of Political Thought, vol. 1, SoPhi Koselleck, Reinhart (1988), Critique and Crisis, Enlightenment and the Pathogenesis of Modern Society, The MIT Press. Norberg, Jakob (2015), “Concepts, Political”, The Encyclopedia of Political Though, Michael Gibbons (ed.), Wiley-Blackwell. Olsen, Niklas (2014), History in the Ploral, an Introduction to the Work of Reinhart Koselleck, Berghahn Books. Pankakoski, Timo (2010), “Conflict, Context, Concreteness: Koselleck and Schmitt on Concepts”, Political Theory, vol. 38, no. 6. Sternhell, Zeev (2010), The Anti-Enlightenment Tradition, David Maisel (trans.), Yale University. Tribe, Keit (Translator’s Introduction in: Reinhart Koselleck) (2004), Futurs Past, on the Semantics of Historical Time, Translated and with an Introduction by Keith Tribe, Columbia: Columbia University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 620 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 406 |