ارزیابی فرقه دموکرات عامیون در مجلس دوم مشروطه در رساله تنقید فرقه اعتدالیون (شوال 1328) | ||
جستارهای تاریخی | ||
دوره 11، شماره 2، بهمن 1399، صفحه 1-28 اصل مقاله (199.81 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/hcs.2021.6069 | ||
نویسندگان | ||
فائزه السادات حسینی* 1؛ میرهادی حسینی2 | ||
1کارشناس ارشد گروه تاریخ داشنگاه خوارزمی | ||
2استادیار عضوهیات علمی گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی | ||
چکیده | ||
پس از فتح تهران و استقرار دوباره نظام مشروطیت تلاش برای روند نوسازی قوت گرفت. بدینسبب احزاب دموکرات و اعتدالیون روشهای متفاوتی را در مرامنامهایشان مطرح کردند که موجب اختلاف در میان آنان شد. چنانکه برنامه ضعیف اعتدالیون مقابل اندیشههای آزادیخواهانه و مساواتطلبانه دموکراتها، که از ارکان تحول اقتصادیـاجتماعی مرامنامه آنان بهشمار میرفت، قرار گرفت. بنابراین، محمد امین رسولزاده با پیشینه سوسیالیستی در قفقاز و از رهبران فرقه دموکرات بهمنظور نقد و بررسی مرامنامه اعتدالیون، این موضوع را در رساله «تنقید فرقه اعتدالیون»، بر اساس مواضع ماتریالیسم تاریخی پرداخت تا ارتباط منافع طبقه حاکم با قالب سیاسی را تشریح نماید. بدینترتیب، باتوجه بر گردآوری اسنادی دادهها و معرفی یک رساله حزبی دارای ایدئولوژی مارکسیستی، روش توصیف و تبیین بهکار رفته است. حاصل آنکه رسولزاده با ناکارآمد خواندن برنامه اعتدالیون، قصد بیان نابودی مناسبات اربابـرعیتی را داشت که این امر، با مرامنامه دموکراتها یکسان بود. | ||
کلیدواژهها | ||
: رسولزاده؛ ماتریالیسم تاریخی؛ مناسبات اربابـرعیتی؛ مجلس دوم؛ فرقه دموکرات عامیون؛ تنقید فرقه اعتدالیون | ||
مراجع | ||
اتحادیه، منصوره،(1361الف)، مرامنامهها و نظامنامههای احزاب سیاسی ایران در دوره دوم مجلس شورای ملی، تهران، نشر تاریخ ایران. همان، (1361ب)، پیدایش و تحول احزاب سیاسی مشروطیت در مجلس اول و دوم مجلس شورای ملی، تهران، نشر گستره. آدمیت، فریدون، (1354)، فکر دموکراسیاجتماعی در نهضت مشروطیت ایران، تهران، انتشارات پیام. ارنستفیشر و فرانتس مارک، (1394)، مارکس چه میگوید؟، مترجم فیروز جاوید، تهران، نشر اختران. ایراننو، «نانـدانشـآزادی»، سالاول، شماره19، 29شعبان1327، ص2 همان، «مسئله مهم و قابلتوجه»، شماره65، 29شوال1327، ص1 همان، «فرقههای پلتیکی»، شماره76، 14ذیالقعده1327، ص1 همان، «فئودالیزم»، شماره102، 16ذیالحجه1327، ص1ـ2 همان، «فرقههای دستراست»، شماره195، 23ربیعالثانی1328، ص1 همان، «طرزحرکت فرقههای سمتراست»، شماره196، 24ربیعالثانی1328، ص1 همان، «اشکالات فرقههای دستچپ»، شماره200، 29ربیعالثانی1328، ص1ـ2 همان، «تکامل»، شماره203، 4جمادیالأول1328، ص1ـ2 همان، «بیانات شعبه پارلمانی فرقه دموکراتایران»، شماره120، 18ربیعالأول1329، ص1 بشیریه، حسین،(1393)، تاریخ اندیشههای سیاسی در قرنبیستم، جلد دوم، تهران، نشرنی. همان، (1382)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. پلخانف، گئورکی،(بیتا)، نقش شخصیت در تاریخ، مترجم خلیل ملکی، بیجا، انتشارات صدا. تقیزاده، حسن،(1385)، نامههای مشروطیت و مهاجرت، بهکوشش ایرج افشار، تهران، نشر قطره. حسینی، فائزه السادات،(1397)، نقش محمدامین رسولزاده در مشروطیت ایران، تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی. خسروپناه، محمدحسین، «نقش ارمنیان در جنبش سوسیالدموکراسی ایرانیان»، فصلنامه زندهرود، ش17، 1379، ص143ـ161. رسولزاده، محمدامین،(1377)، گزارشهایی از انقلاب مشروطیت ایران، مترجم رحیم رئیسنیا، تهران، شیرازه. رحیم رئیسنیا و دیگران، (1389الف)، مطبوعات در جهاناسلام، جلد دوم، تهران، نشر کتاب مرجع. همان، (1389ب)، چپ و چپگرایی در جهاناسلام، تهران، نشر کتاب مرجع. رواسانی، شاپور، (1363)، نهضت میرزاکوچکخان جنگلی و اولین جمهوریشورایی در ایران، تهران، چاپ آشنا. سویتوخوفسکی، تادیوس، (1381)، آذربایجانروسیه: شکلگیری هویت ملی در یک جامعه مسلمان، مترجم کاظم فیروزمند، تهران، شادگان. شاکری، خسرو، (1384)، پیشینههای اقتصادیـاجتماعی جنبش مشروطیت و انکشاف سوسیالدموکراسی در آن عهد، تهران، نشر اختران. شاکری و دیگران، (1384)، نقش ارامنه در سوسیالدموکراسی ایران(1905ـ1911)، بهکوشش محمدحسین خسروپناه، تهران، نشر شیرازه. لنین، ولادیمیر ایلچ، (1387)، مقدمهای بر مارکس و انگلس بهقلم لنین، مترجم فروزان گنجیزاده، تهران، نشر چشمه. ملکزاده، مهدی، (1373)، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، جلدششم، تهران، انتشاراتعلمی. یزدانی، سهراب، (1392)، اجتماعیونعامیون، تهران، نشرنی همان، (1386)، صوراسرافیل: نامه آزادی، تهران، نشرنی. همان،(1396)، کودتاهای ایران، تهران، نشرماهی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 742 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 583 |