اهمیت فرزندآوری در جامعه فردگرا (مورد مطالعه شهر بجنورد) | ||
| پژوهش‌نامه زنان | ||
| دوره 13، شماره 40، تیر 1401، صفحه 21-43 اصل مقاله (282 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/ws.2020.33364.3147 | ||
| نویسندگان | ||
| هادی افرا* 1؛ علی ایار2؛ مجید الیاسی3؛ یونس دانش4 | ||
| 1استادیارمدعو جامعه‌شناسی، گروه مشاوره، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| 2استادیار جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایلام | ||
| 3کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
| 4دانشجوی دکتری جمعیت شناسی، هیات علمی گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان | ||
| چکیده | ||
| جوامع امروزی در حال تجربه افول ارزش‌های فرزندآوری هستند. به‌طوری که باروری زیر سطح جانشینی ویژگی مسلط جمعیت این جوامع شده است. به نظر می‌رسد نقش اصلی روند این تغییرات را عوامل فرهنگی بر عهده دارند. به عبارتی، غلبه تمایلات و خواسته‌های فرد بر جامعه و گسترش روزافزون فردگرایی، منجر به کاهش اهمیت فرزندآوری شده است. از اینرو، هدف این مقاله توصیف و تبیین فرزندآوری از طریق فردگرایی است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است که در سال 1398 با استفاده از تکنیک پرسشنامه و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای با حجم نمونه 754 زن و مرد متاهل ساکن در شهر بجنورد انجام شده است. نتایج توصیفی نشان دهنده گسترش فردگرایی و کاهش اهمیت فرزندآوری در جامعه است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد رابطه معنادار و معکوسی بین فردگرایی و اهمیت فرزندآوری وجود دارد. یعنی با افزایش فردگرایی اهمیت فرزندآوری کاهش می‌یابد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فردگرایی؛ فرزندآوری؛ باروری زیر سطح جانشینی؛ مدرنیته متاخر؛ خانواده | ||
| مراجع | ||
|
بالاخانی، قادر؛ ملکی، امیر(1396). بررسی ظهور فردگرایی در عرصه‌ی خانواده. فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، دوره 20، ص: 7-34.
باومن، زیگمونت (1384). عشق سیال. ترجمه عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.
چیل، دیوید (1388). خانوادهها در دنیای امروز. ترجمه محمد مهدی لبیبی، تهران: افکار.
حسینی، حاتم (1392). درآمدی بر جمعیتشناسی اقتصادی-اجتماعی و تنظیم خانواده. همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
سرایی، حسن (1385). تداوم و تغییر خانواده در چند دهه اخیر در ایران. تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.
سرایی، حسن (1387). گذار جمعیتی دوم با نیم نگاهی به ایران، نامه انجمن جمعیتشناسی ایران. شماره 6، ص: 65 – 76.
سرایی، حسن؛ اجاقلو، سجاد (1392). مطالعه نسلی تغییر ارزش ازدواج در ایران. مجله مطالعات توسعه اجتماعی در ایران، سال پنجم، شماره چهارم. ص: 19-41.
شادی طلب، ژاله (1381). توسعه و چالشهای زنان ایران. تهران: قطره.
شاه آبادی، زهرا؛ سرایی، حسن؛ خلج آبادی فراهانی، فریده (1392). نقش فردگرایی در قصد باروری زنان در شرف ازدواج. نامه انجمن جمعیتشناسی، شماره 16، ص: 29 – 54.
شمس قهفرخی، مهری(1394). برابری و عدالت جنسیتی و رفتارهای باروری در شهر اصفهان. نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، سال دهم، شماره 20، ص: 95-126.
صیفوری طغرالجردی، بتول؛ حسنی درمیان، غلامرضا؛ مجدی، علی اکبر؛ کرمانی، مهدی (1398). رفتار باروری زنان ایران همگام با فرآیند تحولات خانواده در سه دهه گذشته. فصلنامه زن و جامعه، شماره 3، ص: 255-276.
عباسی شوازی، محمد جلال؛ خواجه صالحی، زهره (1392). سنجش تأثیر استقلال، مشارکت اجتماعی و تحصیلات زنان بر تمایل به فرزندآوری(مطالعه موردی شهر سیرجان). زن در توسعه و سیاست، دوره 11، شماره 1، ص: 45-64.
عبودی، سمیه(1392). بررسی جمعیت در استان فارس در پی تأکیدات مقام معظم رهبری. اداره کل ثبت احوال استان فارس.
فروتن، یعقوب؛ کرمی، فرشاد (1395). الگوها و تعیین کننده‌های تمایلات فرزندآوری در ایران. نامه انجمن جمعیتشناسی ایران، شماره 21، ص: 72 – 101.
کنعانی، محمد امین؛ بخشی، سعادت (1393). گسترش فردگرایی و مساله کم فرزندی: مطالعهای در شهر رشت. نامه انجمن جمعیتشناسی ایران، شماره 18، ص: 7 – 30.
کیویستو، پیتر (1384). اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نی.
لوکاس، دیوید؛ میر، پاول (1381)، درآمدی بر مطالعات جمعیتی، ترجمه حسین محمودیان، تهران: دانشگاه تهران.
وثوقی، منصور؛ میرزایی، حسین (1387). فردگرایی: تأملی در ابعاد و شاخصها. فصلنامه مطالعات جامعهشناختی، شماره 34، ص: 117- 142.
مرکز آمار ایران (1367). سالنامه آماری سال 1367. تهران: مرکز آمار ایران.
مرکز آمار ایران (1379). سالنامه آماری سال 1379. تهران: مرکز آمار ایران.
مرکز آمار ایران (1385). نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1385. تهران: مرکز آمار ایران.
مرکز آمار ایران (1395). نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1395. تهران: مرکز آمار ایران.
Beck, U & Beck-Gernsheim, E (2002). Individualization: Institutionalized Individualism and its Social and Political Consequence. London: sage press.
Caldwell, J.C. (1976). Towards a restatement of demographic transition theory. Population and Development Review, vol. 2, (3/4), 321–366
Guetto, R., R. Luijkx, and S. Scherer (2015). Religiosity, gender attitudes and women’s labour market participation and fertility decisions in Europe. Acta Sociologica, 58(2), 155-172.
Hara, Toshihiko (2008). Increasing Childlessness in Germany and Japan: Toward a Childless Society. International Journal of Japanese Sociology, 17, 42- 62.
Lesthaeghe, R. and D.J. van de Kaa, (1986). Twee demografische transities? (Two demographic transitions?), Bevolking - Groei en Krimp, Mens en Maatschappij, Van Loghum Slaterus. Deventer: van Loghum-Slaterus, 9-24.
Lesthaeghe, Ron (1980). On the Social Control of Human Reproduction. Population and Development Review, 6(4), 527.546.
McDonald, P. (2000). Gender equity in theories of fertility transition. Population and Development Review, 26(3), 427-439.
Van de kaa, D. J. (2003). The idea of second demographic transition in industrialize countries. paper presented at the sex welfare policy seminar of the national institute of population and social security, Tokyo, japan. 1-33.
Van de Kaa, D. J. (2002). The Idea of a Second Demographic Transition in Industrial Countries. Paper Presented at the Sixth Welfare Policy Seminar of the National Institute of Population and Social Security, Tokyo, Japan, 29 January.
United Nations (2014). The World Population Situation in 2014. New York. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,330 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 785 |
||