نگرش مولانا به ناهنجاریهای جنسی و هویتهای دیگرگونۀ جنسی در مثنوی | ||
پژوهش های بین رشته ای ادبی | ||
مقاله 1، دوره 3، شماره 5، اردیبهشت 1400، صفحه 1-30 اصل مقاله (304.61 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/lir.2020.32994.1210 | ||
نویسندگان | ||
سید ناصر جابری اردکانی* 1؛ حسین علی اکبری2؛ دریا محیط3 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه خلیج فارس، بوشهر. ایران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشکده ادبیات دانشگاه خلیج فارس. بوشهر، ایران | ||
3کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه خلیج فارس. بوشهر. ایران. | ||
چکیده | ||
مثنوی مولانا جلالالدین رومی دایرهالمعارف فرهنگ ایرانی- اسلامی است. این اثر به دلیل اشتمال بر داستانهای متعدد و نیز به دلیل تعمق مولانا در مسائل روانشناختی، اثری مهم و قابل تأمل است. بر این اساس در این تحقیق اختلالات جنسی و مسألۀ هویتهای جنسی متفاوت (دگرباشان) -که به دلیل عرفی کمتر به آن توجه شده است- بررسی می گردد. سؤال تحقیق این است که مولانا کدام ناهنجاریهای جنسی را در لابلای حکایات بیان کرده است و دیدگاه او دربارۀ دگرباشان چیست؟ هدف تحقیق این است که دقت نظر مولانا دربارۀ اختلالات جنسی بیان شود و در عین حال به روش تحلیلی – توصیفی نقدی بر دیدگاه او و همعصرانش دربارۀ هویتهای جنسی دیگرگونه مطرح شود. این تحقیق نشان میدهد که گونههای مختلفی از اختلالات جنسی از سوی مولانا در پردۀ طنز و حکایت طرح و نقد شده است. از آن جمله: همجنسگرایی، پدوفیلی، بستیالیتی، بهرهکشی جنسی، اختگی، مبدلپوشی و... . همچنین دو هویّت جنسی برای مولانا و همعصران او غریب بوده و نکوهش شده است، این دو گروه «مخنّث» و «سَعتَری» نامیده شدهاند و همان است که امروزه ترانسسکسوال و لزبین نامیده میشوند. مولانا این خوی همجنسگرایی و رفتارهای منوط به آن را در این دو طیف، ذاتی – معادل مادر زاد و ژنتیکی- دانسته؛ عملکردی که درون آن تناقضی آشکار نهفته است و امروزه میتوان دربارۀ آن تأمل و تجدید نظر کرد. معرفی این دو جنسیت، آنگونه که در این مقاله آمده تا کنون صورت نگرفته و میتواند زمینۀ تحقیقات مرتبط دیگری را فراهم آورد. | ||
کلیدواژهها | ||
مولوی؛ مثنوی؛ عرفان؛ ناهنجاری جنسی؛ هویت جنسی متفاوت | ||
مراجع | ||
- امین، سیده نصرت. (1361). مخزن العرفان در تفسر قرآن، تهران: نهضت زنان مسلمان. - اوحدی مراغهای، رکن الدین. (1301). جام جم، ضمیمه مجلۀ ارمغان، به کوشش حسن وحید دستگردی، تهران: فردوسی. - باچر، جیمز و جیل هولی و سوزان منیکا. (2014). آسیبشناسی روانی، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران: ارسباران. - باقرزاده، جمشید و همکاران. (1394). «شاهد بازی در ادبیات عرفانی از منظر روانشناسی»، فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، س 11، ش 40، صص 104- 74. - بشارت، محمد علی و همکاران. (1394). «مقایسه مردان همجنسگرا و دگرجنسگرا از نظر ناهمنوایی جنسیتی در دوران کودکی و نرخ باروری در شجره خانوادگی»، مجلۀ روانشناسی معاصر، 10(2) صص14- 3. - تبریزی، محمد حسین بن خلف. (1342). برهان قاطع، به اهتمام محمد معین، تهران: ابن سینا. - خاقانی، افضل الدین بدیل بن علی. (1375). دیوان اشعار، تصحیح میرجلال الدین کزّازی، تهران: مرکز. - دوستکام، محسن و همکاران (1390). «آسیبشناسی لزبینیسم»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی زن و فرهنگ، صص96- 83. - رهبرپور، محمد رضا و محمد صادق روحانی. (1394). «تأثیر عامل ژنتیکی بر حکم اخلاقی و فقهی همجنسگرایی» فصلنامۀ اخلاق زیستی، سال پنجم، شماره 18، صص 173- 147. - زاکانی، عبید. (1320) کلیات، تصحیح عباس اقبال، شرح و توضیح پرویز بابایی، تهران: زوار. - زرینکوب، عبدالحسین. (1383). سرّ نی، تهران: چ هشتم، انتشارات علمی. - زرگرینژاد، غلامحسین و نرگس علیپور. (1388). «نگاهی به وضعیت کنیزان، غلامان و خواجگان در عصر قاجار» نشریۀ پژوهشهای تاریخی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شمارۀ 2، صص 18- 1. - سبزواری، ملا هادی (1374). شرح مثنوی، تصحیح مصطفی بروجردی، تهران: چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی. - سعدی، مصلح الدین عبدالله. (1385). کلیات سعدی، تصحیح محمد علی فروغی، تهران: هرمس. - سنایی غزنوی، ابوالمجد المجدود. (1390). دیوان حکیم سنایی غزنوی، به اهتمام پرویز بابایی، تهران: نگاه. - سوزنی سمرقندی، محمد بن علی، (1338). دیوان اشعار، تصحیح و توضیح ناصرالدین شاهحسینی، تهران: امیرکبیر. - سهروردی، شهاب الدین ابوحفص. (1375). عوارف المعارف، به اهتمام قاسم انصاری، تهران: علمی وفرهنگی. - شهیدی، سید جعفر. (1373). شرح مثنوی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. - شمیسا، سیروس. (1381). شاهدبازی در ادبیات فارسی، تهران: فردوس. - عطار، فریدالدین. (1905 م). تذکره الاولیا، تصحیح رینولد نیکلسون، لیدن: مطبعۀ لیدن. - عطار، فریدالدین. (1386). مصیبتنامه، تصحیح محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران، سخن. - عطار، فریدالدین. (1373). منطق الطیر، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - غزالى، ابو حامد محمد. ( 1383) کیمیاى سعادت، تصحیح: حسین خدیو جم، شرکت انتشارات علمى و فرهنگى: تهران. - غزالى، ابو حامد محمد. (1386). ترجمۀ احیاء علوم الدین، ترجمه مؤیدالدین خوارزمی، به سعی حسین خدیو جم، تهران: علمی و فرهنگی. - فتوحی، محمود. (1395). صد سال عشق مجازی: مکتب و طرز واسوخت در شعر فارسی قرن دهم، تهران: سخن. - قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم. (1374). رسالۀ قشیریه، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: علمی و فرهنگی. - سادوک، کاپلان و همکاران (1394). خلاصۀ روانپزشکی، ترجمۀ فرزین رضایی، تهران: ارجمند. - گنجی، مهدی، (1393). راهنمای کامل تغییرات و نکات ضروری DSM-5، ترجمه و تألیف مهدی گنجی، تهران: ساوالان. - مسعود سعد سلمان. (1384). دیوان، به اهتمام پرویز بابایی، تهران: نگاه. - مولوی، جلال الدین. (1386). فیه ما فیه، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: نگاه. - میبدی، ابوالفضل رشید الدین. (1371). کشف الأسرار و عدة الأبرار، تصحیح علی اصغر حکمت، تهران: امیرکبیر. - مولوی، جلالالدّین محمّد .(1373). مثنوی معنوی، تصحیح رینولد الین نیکلسون، به اهتمام نصرالله پورجوادی، تهران: امیرکبیر. - مولوی، جلالالدّین محمّد (1378). دیوان کبیر غزلیات شمس، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر. - وکیلی، شروین .(1389). اسطورۀ معجزۀ یونانی، تهران: نشر شورآفرین. - وکیلی، شروین.(1394). همجنسگرایی؛تحلیلیدرجامعهشناسیتکاملی، تهران: انتشارات داخلی موسسۀ فرهنگی خورشید راگا. هجویری، ابوالحسن علی. (1375). کشف المحجوب، تصحیح والنتین آلکسی یریچ ژوکوفسکی، تهران: طهوری. -هیمر، دین. کوپلند، پیتر. (1982). نقشژنهادرشکلگیریشخصیت. ترجمۀ علی متولیزادۀ اردکانی، تهران: انتشارات چهر، جلد اول، چاپ اول. - DSM-5 (1398). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ترجمه فرزین رضایی و همکاران، تهران: ارجمند. - Jackowich Robyn et al, (2014). Voluntary Genital Ablations: Contrasting the Cutters and Their Clients, Sex Med, published by Wiley Periodicals, Inc, 2014;2: 121–132. - K. T. Chee (1974). A CASE OF BESTIALITY, SINGAPORE MEDICAL JOURNAL, Vol. 15, No. 4. - LISA J. COHEN, & IGOR I. GALYNKER, (2002) Clinical Features of Pedophilia and Implications for Treatment, Journal of Psychiatric Practice Vol. 8, No. 5 - Michael C Seto, (2004), Pedophilia and Sexual Offenses Against Children, Annual Review of Sex Research; 2004; 15, Research Library pg. 321 - Sangeeta Singg, (2017). Health Risks of Zoophilia/Bestiality, Journal of Biological and Medical Sciences, Volume 1 • Issue 1 • - Stefanie Lee Martin. "The Role of Homosexuality in Classical Islam" (1997). University of Tennessee Honors Thesis Projects. https://trace.tennessee.edu/utk_chanhonoproj/231. - Tourage, Mahdi. "The Hermeneutics of Eroticism in the poetry of Rumi." Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East,Vol. 25 No.3 (2005): 600-6016. Duke University Press. DOI:10.1215/1089201X-25-3-600. - Veronica Meade-Kelly. "The biological origins of sexual orientation and gender identity." Medica Express, Published by University of California, Los Angeles. Aug. 25, 2015. Access date: 08/05/2020. https://medicalxpress.com/news/2015-08-biological-sexual-gender-identity.html. - Hans Bertens. Literary Theory: The Basics. Routledge, 2001. Print. - "PedoPhilia." Psychology Today. Accessed 07/12/2020. https://www.psychologytoday.com/us/conditions/pedophilia - "What is Sexual Exploitation?" SHARE: Sexual Harrassment/Assault resources and Education. Swarthmore College. Web. Accessed 7 Dec. 2020. https://www.swarthmore.edu/share/what-sexual-exploitation - Raman Selden.A Reader's Gude to Contemporary Literary Theory. Pearson/Longman, 2005. Print. - "Homosexuality." Stanford Encyclopedia of Philosophy. First published Tue Aug 6, 2002; substantive revision Tue Apr 28, 2020. Web. Accessed Accessed 7 Dec. 2020. https://plato.stanford.edu/entries/homosexuality/ - “Islamic views of homosexuality.” ReligionFacts.com. 29 Oct. 2016. Web. Accessed 7 Dec. 2020. <www.religionfacts.com/islam/homosexuality> | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13,585 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,157 |