نقدهای علامه طباطبایی بر نظریه های مفسران دیگر در تفسیر آیات مربوط به مسائل اجتماعی با تأکید بر نظریه اعتباریات | ||
| پژوهش‌های علم و دین | ||
| مقاله 4، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 22، آذر 1399، صفحه 79-98 اصل مقاله (270.44 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30465/srs.2020.5602 | ||
| نویسندگان | ||
| سحر صدری* 1؛ کاوس روحی برندق2؛ علی حاجی خانی2؛ محمد سعیدی مهر3 | ||
| 1دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2عضو هیات علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| یکی از نوآوری‌های علامه طباطبایی، نظریه اعتباریات است. این نظریه بر آراء ایشان در زمینه‌های مختلف تأثیر گذاشته است. یکی از این موارد، تفسیر آیات مربوط به مسائل اجتماعی است. علامه در این راستا حین بحث از مسائل اجتماعی به نظریه اعتباریات توجه داشته و بسیاری از آن‌ها را بر همین مبنا توجیه و تفسیر کرده است. این تحقیق با روش جستجوی کتابخانه‌ای و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی (توصیفی – تحلیلی) به بررسی تأثیر نظریه اعتباریات علامه در تفسیر آیات مربوط به مسائل اجتماعی در تفسیر المیزان پرداخته و به این نتیجه رسیده است که ایشان، در تبیین مسائلی چون پیدایش زندگی اجتماعی انسان، روابط اجتماعی چون اخوت و بنوت و زوجیت، کلام و زبان، قوانین اجتماعی و عقد و عهد و قسم، نظریه اعتباریات را دخالت داده و در برخی موارد دیدگاهی نو و برخلاف دیدگاه‌های مفسران ارائه کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علامه طباطبایی؛ تفسیر؛ نظریه اعتباریات؛ مسائل اجتماعی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آلوسی، محمود بن عبدالله (بی‌تا)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن‌عاشور، محمدطاهر (بی‌تا)، تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن عاشور، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ارموی، محمد بن الحسین (1994)، الحاصل من المحصول فی أصول الفقه، بنغازی: جامعة قاریونس.
پیشوایی، مهدی و فریده پیشوایی (۱۳۸۹)، «گونه‌های طلاق در جاهلیت و تحول نظام طلاق جاهلی با ظهور اسلام»، تاریخ در آینۀ پژوهش، دورۀ 7، ش 3، ش پیاپی 27.
جابری عربلو، محسن (۱۳۶۲)، فرهنگ اصطلاحات فقه اسلامی (درباب معاملات)، تهران: امیرکبیر.
حق‌پناه، رضا (۱۳۷۷)، «جایگاه قانون و قانون‌گرایی در قرآن»، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، ش 4.
رازی، فخرالدین (1986)، الأربعین فی أصول الدین، قاهره: مکتبة الکلیات الأزهریة.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بی‌تا)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دار الشامیة.
سبحانی تبریزی، جعفر (بی‌تا)، الالهیات علی هدی الکتاب و السنه و العقل، قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیۀ.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (بی‌تا)، المزهر فی علوم اللغة و أنواعها، بیروت: دار الفکر.
طباطبایی، محمدحسین (1387 الف)، آغاز فلسفه، قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، محمدحسین (1387 ب)، مجموعه‌رسائل علامه طباطبایى، قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، محمدحسین (۱۳۶۴)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: صدرا.
طباطبایی، محمدحسین (۱۳۷۱)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: اسماعیلیان.
طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.
عابدی، احمد (۱۳۷۶)، «مصلحت در فقه»، نقد و نظر، ش 3.
عبداللهی‌نژاد، عبدالکریم، محمدحسن ربانی، و قربان جلال (۱۳۹۵)، «تبعیت احکام از مصالح و مفاسد»، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، س 20، ش ۶۸.
علی‌دوست، ابوالقاسم (۱۳۸۴)، «تبعیت یا عدم تبعیت احکام از مصالح و مفاسد واقعی»، فقه و حقوق، دورۀ 2، ش 6.
مشکینی اردبیلی، علی (بی‌تا)، مصطلحات الفقه، قم: نشر الهادی.
مطهری، مرتضی (۱۳۷۷)، مجموعه‌آثار استاد شهید مطهری، قم: صدرا.
ویس، برنارد جی. (۱۳۹۱)، «زبان و متفکران مسلمان قرون میانه»، ترجمۀ علی پیرحیاتی، اطلاعات حکمت و معرفت، س 7، ش 4.
هاشمی شاهرودی، محمود (بی‌تا)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم: دائرة معارف الفقه الاسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 728 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 821 |
||