نقدها را بود آیا که عیاری گیرند گفت‌وگو دربارة آسیب‌شناسی وضعیت نقد کتاب | ||
| پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی | ||
| مقاله 7، دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 54، اردیبهشت 1397، صفحه 141-154 اصل مقاله (163.4 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| سیدمهدی زرقانی* | ||
| استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| مدتی بود که درصدد نوشتن یادداشتی دربارة وضعیت نقد ادبی در کشور عزیزمان بودم و باید از آقای عمارتی مقدم تشکر کنم که با نوشتن «بررسی و نقد رساله‌‌های شعری فلاسفة مسلمان از فن شعر ارسطو: ترجمه در زمانة عسرت» فرصت این کار را برایم فراهم کرد. منتها پیش از هرچیز عرض کنم که این نوشته بیش از آن‌که «پاسخ به نقد یک محقق جوان و مستعد» باشد، گفت‌وگو دربارة «شیوة نقدی» است که این روزها در نوشتارهای انتقادی رواج یافته و به‌نظرم برای جریان نقد ادبی زیان‌آور است؛ شیوه‌‌ای که احتمالاً بخشی از آن به نسل ما برگردد و من به‌عنوان معلمی از آن نسل خود را درمورد آن مسئول و تاحدی مقصر می‌‌دانم. گاهی زمینة غالب منتقدان را میان‌‌سالان تشکیل می‌‌دهند و گاه سنت نقد در اختیار سال‌خوردگان قرار می‌‌گیرد و زمانی منتقدان جوان فعال‌‌ترند. هرکدام از این سه وضعیت اقتضائات، فواید، و ایرادهایی دارد که به‌جای خود قابل بررسی است. این‌‌طور به‌نظر می‌‌رسد که در شرایط فعلی منتقدان جوان، مستعد، و جویای نام بیش‌تر هستند و خوش‌بختانه یکی پس از دیگری وارد عرصة نقد و نظریه می‌‌شوند. این وضعیت چشم‌انداز روشنی را پیش‌روی نقد ادبی در برابرمان قرار می‌‌دهد، به‌شرط‌این‌که همگی مراقب باشیم از دو سوی بام «گرفتاری در رکود و تعارف و تعریف» یا «خام‌‌پردازی» سقوط نکنیم. دیگر این‌‌که برخلاف استادان نسل پیش از ما که غالباً با درپیش‌گرفتن «استراتژی سکوت» درقبال نقد آثارشان عملاً خود را برتر از منتقد و اساساً درمعرض نقد قرارگرفتن می‌‌دیدند، فکر میکنم دوران خودمقدس‌پنداری و برتردانستن خویش از نقد به پایان رسیده و با پاسخ به نقدهای منتقدان می‌‌توانیم وظیفة خودمان را در پیش‌برد فرایند نقد و احیاناً جهت‌‌دادن به آن به انجام رسانیم. پاسخ ما به نقدهای نوشته‌شده بر آثارمان در درجة نخست احترام به نقد و در درجة دوم تکریم شخصیت منتقد است که هر دوامر خجسته و مبارکی است و نتایج خوبی درپی دارد. من سعی میکنم ضمن طرح نکات انتقادی مربوط به وضعیت نقد ادبی در کشور، دربارة برخی ایرادهای مطرح‌شده در مقالة آقای عمارتی مقدم هم سخن بگویم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقد نقد؛ آسیب‌شناسی؛ نقد کتاب؛ فلاسفة مسلمان؛ ارسطو | ||
| مراجع | ||
|
زرقانی، سیدمهدی (1391)، بوطیقای کلاسیک (بررسی تحلیلیـ انتقادی نظریة شعر در منابع فلسفی)، تهران: سخن. زرقانی، سیدمهدی و محمودرضا قربان صباغ (1395)، نظریة ژانر، تهران: سخن. عمارتی مقدم، داود (1395)، «بررسی و نقد رساله‌‌های شعری فیلسوفان مسلمان از فن شعر ارسطو: ترجمه در زمانة عسرت»، در پژوهش‌‌نامة انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، س 16، ش 5. فارابی و دیگران (1393)، رساله‌‌های شعری فیلسوفان مسلمان، ترجمه، مقدمه، و تعلیقات سیدمهدی زرقانی و محمد حسن‌‌زادة نیری، تهران: سخن. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,191 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 342 |
||