تحلیل و نقد کتاب کارکرد ابهام در فرایند خوانش متن | ||
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی | ||
مقاله 5، دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 54، اردیبهشت 1397، صفحه 91-112 اصل مقاله (274.05 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسنده | ||
مریم رامیننیا* | ||
استادیار ادبیات فارسی، دانشگاه گنبد کاووس | ||
چکیده | ||
کارکرد ابهام در فرایند خوانش متن تألیف فروغ صهبا، پیچیدگیها و شگردهای روایی در مبهمساختن داستان را بررسی کرده است. «ابهام» صنعتی است در نوشتار که بنا به مقتضیات نویسنده و متن، میتواند عنصری جوهری و ذاتی یا ترفند ادبی تلقی شود. بهرغم تلاش نویسنده در ارائة شواهد بسیاری از شگردهای ابهامآفرینی در داستان مدرن، ایراداتی به کتاب وارد است. پراکندگی و ضعف طبقهبندی مطالب در ساختار کتاب و تلقی نادرست از ابهام ایرادهای کلی کتاب است: 1. نپرداختن به انواع متنهای نوشتاری مانند متنهای عرفانی و شعر، و فروکاستن ابهام بهنوع نوشتاری داستان، آن هم صرفاً داستان مدرن و پسامدرن، درحالیکه عنوان کتاب بررسی ابهام در «متن» را هدف پیشروی خود قرار داده است، 2. یکیانگاشتن ابهام با پیچیدگی، 3. نبود تمایز میان انواع ابهام (ساختگی، ادبی، و جوهری)، و 4. تنزلدادن ابهام بهعنوان ترفندی برای حفظ صدارت نویسنده است از مهمترین مواردی است که مقالة حاضر به آنها پرداخته است. | ||
کلیدواژهها | ||
ابهام؛ متن؛ داستان؛ نویسنده؛ ترفند؛ پیچیدگی؛ صهبا | ||
مراجع | ||
آذر پیوند، حسین (1390)، «خاستگاه ابهام در فرایند ارتباط زبانی»، فصلنامة زیباییشناسی ادبی، س 3، ش 9. بیگزبی، سی. و. ای. (1375)، دادا و سوررئالیسم، ترجمة حسن افشار، تهران: نشر مرکز. پارسا، مهدی (1393)، دریدا و فلسفه، تهران: علمی. پاینده، حسین (1386)، «رمان پسامدرن چیست؟»، مجلة ادبپژوهی، ش 2. پرینس، جرالد (1391)، روایتشناسی: شکل و کارکرد روایت، ترجمة محمد شهبا، تهران: مینوی خرد. پورنامداریان، تقی (1390)، «اقتضای حال، زبان رمزی، و تأویل شعر عرفانی»، پژوهشنامة زبان و ادب فارسی (گوهر گویا)، ش 3، پیاپی 19. تولان، مایکل (1386)، روایتشناسی: درآمدی زبانشناختیـ انتقادی، ترجمة سیدهفاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: سمت. جمادی، سیاوش (1394)، انکار حضور دیگری، تهران: ققنوس. حری، ابوالفضل (1392)، جستارهایی درباب نظریة روایت و راویتشناسی، تهران: خانة کتاب. رجایی، محمدخلیل (1359)، معالم البلاغه در علم معانی و بیان و بدیع، شیراز: دانشگاه شیراز. ریکور، پل (1373)، زندگی در دنیای متن، ترجمة بابک احمدی، تهران: نشر مرکز. صهبا، فروغ (1392)، کارکرد ابهام در فرایند خوانش متن، تهران: آگه. فتوحی، محمود (1387)، «ارزش ادبی ابهام: از دولایگی تا چندلایگی معنا»، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، س 16، ش 12. فوکو، میشل (1392)، دیرینهشناسی دانش، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی. قبادی، حسینعلی (1386)، آیین آینه: سیر تحول نمادپردازی در فرهنگ ایرانی و ادبیات فارسی، با همکاری محمد بیرانوندی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس. ک. هوی، دیوید (1385)، حلقة انتقادی، ترجمة مراد فرهادپور، تهران: روشنگران. کوری، گریگوری (1391)، روایتها و راویها، تهران: مینوی خرد. لنتریچیا، فرانک (1393)، بعد از نقد نو، ترجمة مشیت علایی، تهران: مینوی خرد. وارد، گلن (1389)، پستمدرنیسم، ترجمة قادر فخر رنجبری و ابوذر کرمی، تهران: ماهی. واعظی، احمد (1387)، درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی. واینسهایمر، جوئل (1393)، هرمنوتیک فلسفی و نظریة ادبی، تهران: ققنوس. یزدانجو، پیام (1394)، ادبیات پسامدرن، تهران: مرکز. یوشیج، نیما (بیتا)، حرفهای همسایه، تهران: دنیا. B. Leitch, Vincent (2010), American Literary Criticism since the 1930, Routledge. Bakhtin, Mikhail (1984), Problems of Dostoevsky's Poetics, trans. Caryl Emerson, Manchester University. Coleridje, S. T. (1972), Lay Sermons, R. J. White (ed.), Princeton University Press. De Beauvoir, Simone (1984), Ethics of Ambiguity, trans. Bernard Frenchtman, Citadel Press. De Man, Paul (1986), Blindness and Insight: Essays in the Rhetoric and Criticism, vol. 7, University of Minnesota Press. Empson, William (1949), Seven Types of Ambiguity, Chatto and Windus London Press. Lawrence, D. H. (1936), Phoenix, Edward D. McDonld (ed.), London: Heinemann. Tambling, Jeremy (2010), Allegory, Routledge Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,195 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 464 |