بررسی جایگاه اجتماعی بانوان با تأکید بر پوشش بانوان در نگاره‌های عصر تیموری | ||
| پژوهش‌نامه زنان | ||
| مقاله 1، دوره 8، شماره 19، فروردین 1396، صفحه 1-33 اصل مقاله (999.88 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| الهه رضانژاد یزدی1؛ سیّد ماهیار شریعت پناهی* 1؛ اردشیر اسد بیگی2 | ||
| 1دانشگاه آزاد اسلامی مشهد | ||
| 2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد | ||
| چکیده | ||
| با استقرار حکومت تیموری در ایران و رویکرد آنان به نقش بانوان در عرصه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جایگاه بانوان ایرانی نیز دستخوش نوعی تحول و دگرگونی شد که این تأثیرات و حضور آنان را می‌توان در نگاره‌های مصور شده در این دوره مشاهده نمود. نگارگر با ترسیم بانوان در پوشش و لایه‌های متنوع سعی در نشان دادن موقعیت و جایگاه اجتماعی آنان در این عصر دارد. هدف مقاله حاضر شناخت جایگاه اجتماعی بانوان در دوره تیموری بر اساس پوشش بانوان در نگاره‌های مصور شده است. این پژوهش با گردآوری مطالب کتابخانه‌ای به روش توصیفی و تحلیلی و استخراج اطلاعات از نگاره‌های این دوره ارتباط میان ویژگی‌ها و شاخصه‌های پوششی بانوان مصور شده و جایگاه و طبقه اجتماعی آنان در این دوره را ترسیم کرده است. نتایج پژوهش حاکی است که بانوان در این دوره بر اساس جایگاه و طبقه اجتماعی خود با تن‌پوش‌و سرپوش‌های مختلفی به تصویر درآمدند. خاتون‌ها و بانوان درباری با پوشش‌های بسیار شکیل و فاخر و ندیمه‌ها و زنان عامه با تن‌پوش‌های ساده و بدون نقش و نگار در قاب نگاره‌ها نقش بسته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عصر تیموری؛ پوشش بانوان؛ جایگاه اجتماعی؛ نگارگری؛ مکتب هرات | ||
| مراجع | ||
|
منابع و مآخذ: الف. کتاب‌های فارسی آژند، یعقوب، (۱۳۸۷). مکتب نگارگری هرات، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر ---------، (۱۳۸۹). نگارگری ایران، ج ۱، تهران: سمت اشپولر، برتولد، (۱۳۸۶). تاریخ مغول در ایران، ترجمه محمود میر آفتاب، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی افروغ، محمد، (۱۳۸۹). نماد و نشانه‌شناسی در فرش ایران، تهران: جمال هنر اقبال آشتیانی، عباس، (۱۳۸۴). تاریخ مغول، تهران: امیرکبیر اوکین، برنارد، ترجمه علی آخشینی، (۱۳۸۶). معماری تیموری در خراسان، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی بارکهاوزن، یوآخیم، (۱۳۴۶). امپراتوری زرد-چنگیز خان و فرزندانش، ترجمه اردشیر نیکپور، تهران: انتشارات کتابفروشی زوار باستانی پاریزی، محمدابراهیم، (۱۳۸۴). گذر زن از گذار تاریخ، تهران: گلرنگ یکتا براون، ادوارد، (۱۹۰۲). تاریخ ادبی ایران از سعدی تا جامی، ترجمه علی‌اصغر حکمت، ج ۳، تهران: امیرکبیر پاکباز، رویین، (۱۳۹۴). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، تهران: انتشارات زرین و سیمین پژوهش از دانشگاه کمبریج، (۱۳۸۷). ترجمه یعقوب آژند، تاریخ ایران دورۀ تیموریان، تهران: جامی پوپ، آرتور، (۱۳۷۸). سیر و صور نقاشی ایران، ترجمه یعقوب آژند، تهران: مولی --------، (۱۳۸۷). سیری در هنر ایران، ترجمه نجف دریابندری، ج ۵، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی جوینی، عطاءالدین عطاملک، (۱۳۳۷). تاریخ جهانگشای از روی نسخه مصحح علامه قزوینی، چاپ لندن، تهران: چاپخانه خاور حافظ ابرو، زبده التواریخ، (۱۳۸۰). تصحیح سید کمال حاج سید جوادی، ج ۳، تهران: فرهنگ و ارشاد اسلامی خواند میر، غیاث‌الدین بن همام الدین الحسینی، (۱۳۵۳). حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، به کوشش محمد دبیر سیاقی، ج ۴، تهران: انتشارات خیام راوندی، مرتضی، (۱۳۸۲). تاریخ اجتماعی ایران، ج ۷، تهران: نگاه رهنورد، زهرا، (۱۳۸۶). تاریخ هنر در دوره اسلامی: نگارگری، تهران: سمت سود آور، ابوالعلاء، (۱۳۸۰). هنرهای دربارهای ایران، ترجمه ناهید محمد شمیرانی، تهران: نشر کارنگ غیبی، مهر آسا، (۱۳۸۷). هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، تهران: هیرمند قپانداران، وجیهه، (۱۳۸۹). تاریخ پوشاک ایرانیان (از باستان تا عصر حاضر)، قم: مهر بیکران قدیانی، عباس، (۱۳۸۰). فرهنگ جامع تاریخ ایران، ج ۱، تهران: آرون کاظمی، خدیجه، (۱۳۸۹). آرایش و پوشش زنان از عهد مغول تا پایان دوره‌ی قاجار، تهران: اندیشه زرین کشاورزی، مرجان، شیخانی، احمد، (۱۳۸۵). هندسه نقوش، تهران: فرهنگ صبا کلاویخو، کونزالس، (۱۹۹۷). سفرنامه کلاویخو، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب کویلور رایس، کلارا، (۱۳۶۶). زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان، ترجمه اسدالله آزاد، مشهد: آستان قدس رضوی ماچیانی، حسینعلی، (۱۳۸۰) طرح و تذهیب، تهران: یساولی مارکوپلو، (۱۳۵۰) سفرنامه با مقدمه جان ماسفیلد، ترجمه حبیب الله صحیحی، تهران: انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب مجموعه مینیاتورها و صفحات مذهب شاهنامه‌ی فردوسی نسخه‌ی دورۀ بایسنقری، (۱۳۷۰). تهران: سروش محمدی رامونا، (۱۳۶۰). تاریخ سبک‌شناسی نگارگری و نقاشی ایرانی، تهران: فارسیران هال، مری، (۱۳۸۰). امپراتوری مغول، ترجمه نادر میر سعیدی، تهران: ققنوس یزدی، شرف‌الدین علی، (۱۳۳۶). ظفرنامه، تصحیح محمد عباسی، تهران: امیرکبیر ب. مقالات اسکندری، علی جان، (۱۳۸۳). «بایسنقر میرزا فرزند ملکه گوهرشاد آغا بانی هنر در کتابت بازوی پدر سیاست»، مشکوه، شماره ۸۵-۸۴، صص ۲۰۹-۱۹۹ انصاری یکتا، مریم و احمدی پیام، رضوان، مقاله‌ی (۱۳۹۳). «بررسی تطبیقی پوشش زنان تصویر شده در شاهنامۀ بایسنقری و شاه‌طهماسبی»، زن در فرهنگ و هنر، دورۀ ۶، شماره ۴، صص ۵۵۱-۵۳۱ بحرانی پور، علی (۱۳۹۰). «تأثیر مناسبات تیموریان و سلسله مینگ در چین بر نگارگری مکتب هرات»، تاریخ‌نامه بعد از اسلام، شماره ۲، صص ۲۴-۱ زرین ایل، مهدی و کارگر جهرمی، وحید، (۱۳۹۱). «نگارگری ایران در دوران تیموری»، تاریخ نو، شماره ۴، صص ۱۷۷-۱۴۳ صدیق، کیانوش، (1390). «بایسنقر میرزا» دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۱، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی ندیم، فرناز، (۱۳۹۲). «نگاهی به نقوش تزئینی هنر ایران»، مجله هنر، دورۀچهارم، شمارۀ ۴، صص ۱۴-۲۲ ج. کتاب‌های لاتین Barbara brend, (۱۹۹۸). Muhammad juki s shahnamah of Firdausi, London: Royal Asiatic.
Marie-Rose Segu, (۱۴۳۷-1436). Miraj nameh, Paris: Bibliothegue Nationale. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,754 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,250 |
||