«طلسم» و بازتاب آن در آثار ادبی روسی متأثر از شرق | ||
| پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی | ||
| مقاله 13، دوره 16، ویژه‌نامه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی، مرداد 1395، صفحه 239-254 اصل مقاله (229.02 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| مرضیه یحیی‌پور* | ||
| استاد زبان و ادبیات روسی، دانشکدۀ زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| طلسم، موتیف دائمی فرهنگ جهانی است و با نشانه هایی از قبیل انگشتر، دستبند، گردنبند و یا اشکالی دیگر شناخته می شود که حاوی ورد و دعا و یا نشانی است. موضوع طلسم بخشی از ادبیات را هم پوشش می دهد و نویسندگان و شاعران جهان از جمله روسی نیز به آن در آثار خود پرداخته اند. الکساندر کوپرین، الکساندر پوشکین، میخائیل لرمانتف و آنّا آخماتِوا که هر یک به شیوه ای با دین و فرهنگ شرقی ارتباط داشته اند، طلسم در آثارشان دارای ویژگی های شرقی است و به طریقی با فرهنگ شرقی ارتباط دارد. در مقاله پس از مقدمه ای کوتاه دربارۀ ریشۀ واژه طلسم و اشاره به برخی آثار نویسندگان و شاعران روسی با موضوع طلسم، به سه شعر الکساندر پوشکین با نام های «در غار مخفی، در روز تعقیب و آزار»، «حافظم باش، طلسم من» و «طلسم» پرداخته می شود که شاعر در آن ها به این موضوع اشاره کرده است. طلسم در هر یک از این اشعار دارای قدرت خارق العاده است. متن اشعار الکساندر پوشکین با موتیف طلسم فاقد اشیائی مانندحلقه، انگشتر، دستبند، گردنبند هستند و محتوای اشعار برگرفته از دین و فرهنگ مشرق زمین است و با توجه به شرایط زندگی و تهدیدهایی که از طرف حکومت تزاری متوجه شاعر بوده، طلسم های او پناهگاهی برای وی محسوب می شدند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ الکساندر پوشکین؛ طلسم؛ شرق؛ تأثیرپذیری | ||
| مراجع | ||
|
قرآن حکیم و شرح آیات منتخب (1389)، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، انتشارات مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران. دهخدا علی اکبر (1385)، لغتنامه، فرهنگ متوسط دهخدا زیر نظر دکتر سید جعفر شهیدی، دو جلدی، انتشارات دانشگاه تهران. عزیزی فر امیرعباس (1392)، بررسی طلسم و طلسم گشایی در قصه های عامیانه فارسی، متن شناسی ادب فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی – دانشگاه اصفهان، سال چهل ونهم، دورۀ جدید، سال پنجم، شماره 1، (پیاپی 17) بهار. 100-83. عطار فریدالدین (1394)، منطق الطیر، داستان کبک، شرح: امیر نیک سرشت، قم، انتشارات نوید ظهور. کریمی مطهر جان اله، یحیی پور مرضیه (1390)، الکساندر پوشکین و مشرق زمین، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. معین محمد (1377)، فرهنگ فارسی شش جلدی، تهران، مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر. مولوی جلالالدین محمد بلخی (1384)، نثر و شرح مثنوی شریف، دفتر پنجم نویسنده عبدالباقی گولپینارلی، ترجمه و توضیح توفیق ه. سبحانی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. یحیی پور مرضیه (1392)، آنّا آخماتِوا و مشرق زمین، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و انجمن ایرانی زبان و ادبیات روسی. Даль В.И. (1863-1866). Толковый словарь живого великорусского языка: В 4 т. - СПб.
Лермонтов М. (1990). Сочинения в 2 т., т. 2, М., "Правда".
Лобикова Н.М. Пушкин и Восток (1974). М., "Наука".
Советский энциклопедический словарь (1987) М., "Советская энциклопедия".
Словарь русского языка в 4 т. (1984). Академия наук СССР, Институт русского языка, М., "Русский язык",.
Челышев Е.П. (1999). Пушкин и мир Востока./Пушкинские строки о Персии Д.И. Белкин, М., "Наука".
Шилис Рамунас (2008). Драгоценные камни в произведениях Александра Куприна, Acta humanitarica universitatis Saulensis. 253−260. http://vddb.library.lt (дата обращения: 1.3.15)
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 776 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 891 |
||